Φτάσαμε στον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού, τον Αύγουστο, με τα σταφύλια, τα σύκα και τα πολλά οπωρικά. Τον πλούσιο μήνα του χρόνου, κατά το λαό.
Σύμφωνα με το ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο έκτος μήνας και σ’ αυτό οφείλει και την ονομασία του, Sextilis. Αργότερα ο Νουμάς Πομπίλιος πρόσθεσε τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο στην αρχή του έτους, με αποτέλεσμα να γίνει ο όγδοος μήνας, χωρίς ν’ αλλάξει τ’ όνομά του.
Την αλλαγή του ονόματος, την έκανε η ρωμαϊκή Σύγκλητος, το 27π.χ., για να τιμήσει τον Οκταβιανό που είχε απλώσει την αυτοκρατορία σε Ανατολή και Δύση και τον ονόμασε Αύγουστο. Έτσι Augustus σημαίνει σεβαστός, σεπτός, ιερότατος. Επίσης ετυμολογικά, η λέξη παράγεται από τη λατινική Augeo, που σημαίνει αύξω: αυξάνω.
Στην Αττική τώρα, ονομαζόταν Μεταγειτνιών, πριν την υιοθέτηση του ρωμαϊκού ημερολογίου. Ο λόγος ήταν γιατί μετά τις 15 του μήνα, γίνονταν οι μετακομίσεις απ' τη μια γειτονιά του Άστεως στην άλλη. Τότε εορτάζονταν τα «Μεταγείτνια» (η εορτή των γειτόνων) ή «Μετοίκια».
Ο λαός μας του έχει δώσει αρκετές ονομασίες, όπως: Αλωνάρης, Δριμάρης (από τις δριμές), Πεντοφάς (επειδή γίνονται πολλές εργασίες και πρέπει να τρώνε πέντε φορές), Συκολόγος, Τραπεζοφόρος (λόγω της αφθονίας των καρπών), Τρυγητής, Τρυγομηνάς, Καλομηνάς, κ.α.
Θεωρείται ακόμα ο «μήνας που τρέφε τους έντεκα» επειδή είναι ο πλουσιότερος γιος του χρόνου και είναι και καλοδεχούμενος. «Αύγουστε καλέ μου μήνα να ’σουν δυο φορές το χρόνό!», «Μακάρι σαν το Αύγουστο να ’ταν οι μήνες όλοι», κ.α.
Βέβαια αν δεν προσέξεις και κάνεις καταχρήσεις στην αφθονία των αγαθών του, μπορεί να σε πιάσει ελώδεις πυρετός και γαστρικές ασθένειες. «Περί της υγείας σου τον Αύγουστον έρωτα», δηλαδή κανείς δεν είναι σίγουρος για την υγειά του, αν δεν περάσει απρόσβλητος από ασθένειες τον Αύγουστο.
Τα γνωστά μερομήνια του Αυγούστου, ανάλογα με την περιοχή, κρατάνε τις 6, 12 ή 14 πρώτες μέρες. Παρατηρώντας τον καιρό, συμπεραίνουν τον καιρό του κάθε μήνα του έτους. «Η πέμπτη του Αυγούστου άνεφος και ο Μάης άβρεχος».
Ένα άλλο στοιχείο του μήνα είναι οι Δρίμες (όντα δαιμονικάπου κάνουν κακό στα ξύλα, τα ρούχα και τα σώματα), τις 6 ή 12 πρώτες μέρες του μήνα. Αυτές τις μέρες κυριαρχεί ένας φόβος, που αναγκάζει τους ανθρώπους να αποφεύγουν να πλύνουν ρούχα, να κόψουν ξύλα, να κολυμπήσουν στη θάλασσα ή και να αφήσουν το μεσημέρι τα παιδιά τους έξω.
Καλό μήνα να ’χουμε και καλό χειμώνα!
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος-Παιδαγωγός
