Σήμερα κάθε νοικοκυριό έχει το μπλέντερ του! Αυτό
χρησιμοποιούν οι σημερινές νοικοκυρές, που αρκεί να πατήσουν ένα κουμπί και
οτιδήποτε θέλουν, γίνεται θρύμματα. Απλά και εύκολα! Οι παλιές νοικοκυρές,
ωστόσο, για να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα, έπρεπε να...
Ο χειρόμυλος, τα παλιά
χρόνια, ήταν δείγμα νοικοκυροσύνης! Τα σπίτια που είχαν ... και χειρόμυλο, μαζί
με άλλες απαραίτητες συσκευές, όπως ο αργαλειός, είχαν "το καθετί"
τους, ό,τι χρειάζονταν για την ένδυση και την καθημερινή διατροφή της
οικογένειας.
Ο χειρόμυλος αποτελείται
από δύο στρογυλλές επίπεδες πέτρες, η μία πάνω στην άλλη. Η κάτω πέτρα έχει ένα
σίδερο στη μέση. Το σίδερο αυτό ενώνει τις δύο πέτρες, καθώς περνάει από την
κάτω πέτρα στην πάνω, ενώ στην άκρη της πάνω πέτρας υπάρχει μια χειρολαβή, την
οποία κρατάει η νοικοκυρά για να γυρίζει το μύλο.
Από την τρύπα στην πάνω
πέτρα, οι νοικοκυρές έριχναν λίγο - λίγο τον καρπό, ο οποίος με τις στροφές της
πέτρας κομματιαζόταν και έπεφτε έξω από τις πέτρες, έτοιμος πια για χρήση. Ο
χειροκίνητος μύλος προοριζόταν για οικιακή χρήση. Φανταστείτε τον κόπο και τον χρόνο
που θα χρειαζόταν να καταβάλλει μια νοικοκυρά για να αλέσει μεγάλες ποσότητες
καρπών;
Αν και σήμερα ο χειρόμυλος
έχει εξελιχθεί σε ... ηλεκτρικό μπλέντερ, υπάρχουν ακόμη νοικοκυρές που
επιμένουν ... παραδοσιακά! Όπως η 75χρονη "θεία" από την ορεινή Σητεία,
που ετοιμάζει τραχανά, αλέθοντας το σιτάρι στον παραδοσιακό χειρόμυλο. Μάλιστα,
ο συγκεκριμένος χειρόμυλος αποτελεί κληρονομιά της οικογένειας, καθώς
εξυπηρέτησε, ίσως και, τρεις γενιές νοικοκυρών!
Στο βίντεο, του Λευτέρη
Καραγιάννη, που ακολουθεί, βλέπετε την ηλικιωμένη νοικοκυρά, γονατισμένη στο
πάτωμα, πάνω σε ένα ολόλευκο σεντόνι, να βάζει το σιτάρι στο εσωτερικό του
μύλου και να τον γυρίζει, για να αλέσει το σιτάρι και να φτιάξει τραχανά! (madeincreta)
