Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2020

«Ξεφυλλίζοντας το λεύκωμα της Κάλλης», συντροφιά με τη Λιλή Γάτη


Ένας σύγχρονος δον Κιχώτης , αγκαλιά με βιβλία, με χαρτιά...
και μολύβια να γράφει από τότε που θυμάται τον εαυτό της… Ανάμεσα στις αναμνήσεις της, είναι κάτι αγριοφράουλες, μια καλύβα, πολλές αγκαλιές και χαμόγελα… Ξεκινά το ταξίδι της συγγραφής από πολύ μικρή με συνοδοιπόρους, την αλήθεια της… 


Ένα ταξίδι που ξεκινά από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που κάναμε όνειρα, πλάθαμε ιστορίες για το αύριο και γράφαμε τα πάντα στο «Λεύκωμά μας».

Εσείς, είχατε λεύκωμα;
Λευκώματα! Σε κάθε ηλικία, σε κάθε τάξη! Μέχρι και στο λύκειο. Το μαγικό είναι πως βρισκόμαστε μετά από τόσα χρόνια με παλιούς συμμαθητές, τα διαβάζουμε και βουτάμε στις παιδικές μας στιγμές με γέλια και δάκρυα…

Που το κρύβατε συνήθως;
Δεν το έκρυβα. Ίσως γιατί οι γονείς μου ήταν αρκετά διακριτικοί…

Πως ήταν το παιδικό σας δωμάτιο;
Μοιραζόμουν το παιδικό μου δωμάτιο με την καλύτερη φίλη μου, τη Σοφία, την αδελφή μου! Οι γονείς μας είχαν επιλέξει για εμάς το μεγαλύτερο δωμάτιο του σπιτιού, οπότε στο δωμάτιό μας είχαμε τα γραφεία μας, τη βιβλιοθήκη μας, τα κρεβάτια μας και φυσικά πολύ χώρο για παιχνίδι και κους-κους. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα βράδια, που έκλεινε το φως, μετά τα φιλιά της καληνύχτας, κι εγώ με την αδελφή μου ψιθυρίζαμε και χαχανίζαμε για ώρες μέχρι να κοιμηθούμε.

Ποια περιοδικά διαβάζατε;
Θυμάμαι να είχα αγοράσει κάποια στιγμή τη Μανίνα και τη Σούπερ Κατερίνα, αλλά συνήθως το χαρτζιλίκι πήγαινε σε βιβλία.

Ποιο ήταν το επάγγελμα που θα θέλατε να κάνετε στο μέλλον;
Στην πρώτη δημοτικού έγραψα το πρώτο μου ποίημα. Στην Πέμπτη Δημοτικού είχα φτιάξει κιόλας το πρώτο χειροποίητο βιβλίο μου, που στην πρώτη σελίδα έγραφε με καλλιτεχνικά γράμματα: «κάθε γνήσιο αντίτυπο φέρει την υπογραφή της συγγραφέως». Κι από κάτω υπήρχε η υπογραφή μου! Ψώνιο δηλαδή, από τότε. Οπότε είχα αποφασίσει πως οτιδήποτε άλλο κι αν έκανα, θα ήμουν σίγουρα και συγγραφέας.

Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που γράψατε;
Γράφω από τότε που με θυμάμαι… Οπότε δεν ξέρω να σου πω. Το πρώτο κείμενο, πάντως, που εκδόθηκε είναι «η χελιδονοφωλιά», στη συλλογή «Γεια σου φίλε», από τις εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, το 2011.


Θυμάστε την πρώτη παρουσίαση βιβλίου σας;
Εννοείται! Με δάκρυα στα μάτια!  Εκείνη τη μέρα, δεν σταμάτησα να κλαίω. Μαγική στιγμή! Όλη τη μέρα πριν την παρουσίαση έφτιαχνα χάρτινα καραβάκια, για να φορτώσουν τα παιδιά που είχα καλέσει, τα όνειρά τους, όπως κάνει και η πρωταγωνίστρια του βιβλίου μου! Και μετά τα λουλούδια, οι αγκαλιές, το βλέμμα των γονιών μου… της αδελφής μου, των ανθρώπων που μεγαλώσαμε μαζί. Τελείωσε η παρουσίαση και δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω αν όντως είχε συμβεί. «Σαν παραμύθι» λεγόταν το βιβλίο και κάπως έτσι ήταν και η παρουσίαση. Σαν παραμύθι…

Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο;
Ωωω… τι ερώτηση… Τι μπορεί να απαντήσει κάποιος; Είμαι εθισμένη στην ανάγνωση και ως εκ τούτου υπάρχουν πάρα πολλά βιβλία που αγαπώ… Ίσως το «Πώς δενότανε το ατσάλι» του Οστρόφσκι να είναι ένα από τα βιβλία που με σημάδεψαν. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό…

Ποια ήταν η αγαπημένη σας ταινία στα εφηβικά σας χρόνια;
Το αλάτι της γης, του Herbert J. Biberman

Σινεμά ή θέατρο;
Θέατρο, ξεκάθαρα! Θέατρο πηγαίνω δεκάδες φορές κάθε χρόνο, σινεμά μια ή και καμία.

Τηλεόραση παρακολουθούσατε; Ποιο ήταν το αγαπημένο σας σίριαλ;
Θέατρο της Δευτέρας, κάθε Δευτέρα, ελληνική ταινία κάθε Σάββατο και μια παιδική ταινία στο βίντεο κάθε Κυριακή πρωί. Να μην ξεχάσω το δεκάλεπτο των διαφημίσεων κάθε βράδυ πριν το δελτίο ειδήσεων των 21:00, που έδινε αφορμές για ακόμα περισσότερο κους-κους με την αδελφή μου. Μεγαλώνοντας η τηλεόραση έκλεισε τελείως. Μετά έσπασε (κατά λάθος) και μετά από χρόνια επανήλθε στο σαλόνι μας, μιας και ο άντρας μου (Χρήστος Μπαλτάς) είναι ηθοποιός και δεν θέλω να τον χάνω όταν εμφανίζεται.


Αναμνήσεις ή όνειρα; Σε ποιο από τα δύο υπήρχαν περισσότερες αναφορές;
Είμαι αθεράπευτος «αναμνησάκιας», όπως και σχεδόν δον Κιχώτης ονειροπόλος. Κι ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο υπέροχα που κάνουν τη ζωή μου μαγική, υπάρχει ο στόχος! Αυτός που κάνει τους ανεμόμυλους πραγματικούς!

Ποια ευχή κάνατε, πριν πέσετε για ύπνο;
Αντί να μετράω προβατάκια, μάλλον μετρούσα όλους τους αγαπημένους που ήθελα να είναι πάντα καλά… Δεν νομίζω πως είχα ολοκληρώσει ποτέ την ευχή, με προλάβαινε ο Μορφέας…

Περιγράψτε μας μια όμορφη ιστορία από τα παιδικά σας χρόνια… Την έχετε βάλει σε κάποιο βιβλίο σας;
Είχα τόσο όμορφα παιδικά χρόνια… τι να πρωτογράψω… θα σας πω μια μικρή ιστορία που δεν έχω εντάξει σε βιβλίο μου, που δεν έχει σασπένς ή κάποια φανταστική πρωτοτυπία, αλλά έχει μια γεύση που δεν θα φύγει ποτέ από τα χείλη μου… Ήμουν, λοιπόν, με τον ξάδελφό μου, τον Λουκά, στην καλύβα του παππού μου, στο χωριό. Γύρω στα. 14 εγώ, γύρω στα 7 αυτός, βγήκαμε στο βουνό για εξερεύνηση. Ήμασταν σίγουροι πως θα βρούμε κάτι που δεν είχε δει ποτέ κανείς. Και ψάξιμο στο ψάξιμο, να σου μια αγριοφραουλιά… Πέσαμε με τα μούτρα να μαζεύουμε αγριοφράουλες. Είχαμε ένα μπουκάλι νερό και καταφέραμε να μαζέψουμε 20 φράουλες που χωρούσαν στο καπάκι του νερού. Δεν ξέραμε πόσο μικροσκοπικές ήταν… όταν εμφανίσαμε  τον θησαυρό στους δικούς μας, πήραμε τα εύσημα και χάσαμε τις φράουλες… Δυστυχώς, όλοι ήθελαν να δοκιμάσουν το θαύμα… και δυστυχώς το θαύμα ήταν λίγο… Από τότε δεν έχουμε ξαναδεί…



Η Λιλή Γάτη αγαπάει τα μικρά ταξίδια σε μουτζουρωμένα χαρτιά και γράφει… Από τη μια για να βλέπει παιδικά μάτια να ταξιδεύουν σε παράξενα, μαγικά μέρη κι απ’ την άλλη για να ταξιδέψει εκείνη στον κόσμο των «μεγάλων». Κι επειδή νιώθει πώς η τέχνη είναι ανάγκη, παίρνει αγκαζέ το μολύβι της και τη βαλίτσα της και βγαίνει βόλτα… Για να μουτζουρώσει ένα χαρτί ακόμα και να ζήσει μια καινούργια περιπέτεια…
Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, από την οποία τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο στον πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό της, για τη νουβέλα «Εξ αίματος», και με το Δεύτερο Βραβείο, για το παραμύθι «Η βελόνα». Έχει διακριθεί με το Ειδικό Βραβείο «Γιώργης Χαλατσάς», στον πανελλήνιο λογοτεχνικό διαγωνισμό «Στέλιος Ξεφλούδας», με το διήγημα «Αθανασία».
Διδάσκει δημιουργική γραφή σε παιδιά κι αυτά τη διδάσκουν φαντασία. Κι αυτός ο υπέροχος συνδυασμός γεννάει και βιβλία όπως το «Παίζουμε παραμύθια;», Εκδόσεις Εντύποις (2016) των παιδιών του 23ου Δημοτικού Σχολείου Νίκαιας και «Το κορίτσι με τα μπαλόνια» των παιδιών του Ειδικού Νηπιαγωγείου Κωφών και Βαρηκόων Αργυρούπολης και του 1ου Νηπιαγωγείου Ελληνικού, Εκδόσεις Εντύποις (2018), που κυκλοφορεί σε δύο γλώσσες, ελληνική γραπτή κι ελληνική νοηματική γλώσσα.
Το 2016 έφτιαξε το Θεατράκι της ΒαΛΙΛΗτσας, ένα κουκλοθέατρο που χωράει σε μια βαλίτσα, κι από τότε ταξιδεύει σ’ όλη την Ελλάδα παίζοντας τα παραμύθια της.
Συντονίζει σεμινάρια και διδάσκει σε εργαστήρια δημιουργικής γραφής για ενήλικες.
Επιμελείται και διορθώνει κείμενα και βιβλία και αρθρογραφεί.
Είναι μέλος της συγγραφικής-δημιουργικής ομάδας «Σακαράκα».
Κυκλοφορούν τα βιβλία της: «Η βελόνα» Εκδόσεις Εντύποις (2017), «Με λένε Δώδεκα», Εκδόσεις Εντύποις (2016), «Καληνύχτα αστεράκι», Εκδόσεις Εντύποις (2015), «Σαν παραμύθι», Εκδόσεις Εντύποις (2014), και «Εξ αίματος», Εκδόσεις Σαΐτα (2014).
Από την ομάδα «Σακαράκα» κυκλοφορούν τα παιδικά εκπαιδευτικά βιβλία «Δέκα μαύρες γάτες σ’ ένα βιβλίο» (2017) και «Δέκα σκιάχτρα σ’ ένα βιβλίο» (2016), Εκδόσεις Εντύποις .
Συμμετέχει στις συλλογές: «Μικρές Ιστορίες για Μεγάλους», Εκδόσεις Εντύποις (2016), «Έγκλημα στο χωριό», Εκδόσεις OPENBOOK (2013), «Γεια σου φίλε», Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή (2011).
Νέες κυκλοφορίες… το χριστουγεννιάτικο παραμύθι της  «Η συνταγή του χιονιού», σε εικονογράφηση Μαρίας Γάτη, Εκδόσεις Εντύποις (2019)
Το βιβλίο-cd «Παιδιά από αστέρια» που δημιουργήθηκε από τα παιδιά του Ειδικού Νηπιαγωγείου Τυφλών, Ειδικού Δημοτικού σχολείου Τυφλοκωφών, Ειδικό Δημοτικό σχολείο Τυφλών Καλλιθέας και  Προνηπιακού Τμήμα ΚΕΑΤ, με την καθοδήγηση και την επιμέλεια της Λιλής Γάτη, σε εικονογράφηση της Μαρίας Μίσσιου. Με cd έκπληξη! Εκδόσεις Εντύποις (2019)
(Για τον aylogyros news & την Καλλιόπη Γραμμένου)