Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2013

Τα λόγια του καμπουνιού


Το καμπούνι ή πρόστεγο  κατά την επίσημη ορολογία του Πολεμικού Ναυτικού, είναι το στεγασμένο μέρος στην πλώρη του πλοίου, όπου στα παλιότερα πλοία, μέχρι τον πόλεμο, υπήρχαν και οι καμπίνες για...

τους άνδρες του κατώτατου πληρώματος συνεκδοχικά, έτσι ονομάστηκαν οι άνδρες του πληρώματος. Στα σημερινά πλοία, το καμπούνι, όταν υπάρχει, έχει συνήθως αποθήκες. Η λέξη πρέπει να είναι δάνειο από τα ιταλικά, ωστόσο σε κανένα σύγγραμμα δεν έχω βρει την ετυμολογία της. Τα νεότερα λεξικά, άλλωστε, δεν έχουν την λέξη.
Στον Γιούγκερμαν, ο Καραγάτσης αφηγείται: «Μερικοί ναύτες δρασκέλισαν την κουβέρτα, πηγαίνοντας στα πόστα τους, ενώ άλλοι κατέβηκαν στο καμπούνι της πλώρης, παρακάλαγε την Παναγιά να τους γλυτώσει» (Δ. Φωτιάδης, Κανάρης).
Στο καμπούνι μαζεύονταν οι ναυτικοί και διηγούνταν ιστορίες, όχι πάντα αληθινές, κι έτσι «λόγια του καμπουνιού» ονομάστηκαν οι φήμες, όπως λέμε «ράδιο αρβύλα» τις αντίστοιχες διαδόσεις των φαντάρων. Αλλά τα έχει πει καλύτερα ο Καββαδίας: «Τη νύχτα σου ΄πα στο καμπούνι μια ιστορία, την ίδια που όλοι οι ναυτικοί λένε στη ράδα».


(Λέξεις που χάνονται, του Νίκου Σαραντάκου, από το ΒΗΜΑ)