Η σχέση της τέχνης με
την πάθηση έχει μακρά...
και πλούσια ιστορία. Ίσως το πιο απλό, και μακάρι να μην
ακούγεται πολύ απλοϊκό και απλουστευτικό, που θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι
η τέχνη είναι θεραπευτική με την ευρεία έννοια του όρου, και όχι μόνο για όσους
έχουν μια επίσημη διάγνωση, αλλά για όλους μας.
Οι φυσικές δυνάμεις που
έχουμε μέσα μας, είναι οι πραγματικοί θεραπευτές της νόσου, σύμφωνα με τον
Ιπποκράτη. Η τέχνη μπορεί να γίνει φάρμακο και το φάρμακο να γίνει τέχνη.
Το «Επισκεπτήριο»
αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές δράσεις του Εθνικού Θεάτρου καθώς, πέρα από
την καλλιτεχνική του σημασία, προσφέρει ένα έργο υψηλής κοινωνικής ευθύνης σε
ανθρώπους που έχουν ανάγκη την τέχνη και την επικοινωνία αλλά που λόγοι υγείας
δεν τους το επιτρέπουν. Το «Επισκεπτήριο» πάει το θέατρο στα Νοσοκομεία και
προσφέρει χαρά παρουσιάζοντας μέσα από τη δραματοποιημένη αφήγηση κλασικά έργα
της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
Τρεις καλλιτέχνες
φέρνουν την τέχνη του θεάτρου σε νοσηλευόμενους συμπολίτες μας, προσφέροντάς
τους συμπαράσταση, διασκέδαση και ελπίδα και απαλύνοντας τον πόνο τους. Η δράση
τους δίνει την ευεργετική επίδραση της τέχνης μέσα στους θαλάμους των
νοσοκομείων, σε αυτούς που την έχουν ανάγκη περισσότερο από τον καθένα μας.
Σε μια τροχήλατη
βαλίτσα σέρνουν τα πολύχρωμα κοστούμια τους και τα λιγοστά σκηνικά τους
αντικείμενα στους διαδρόμους των πολύπαθων ελληνικών νοσοκομείων. Η σκηνή
στήνεται μέσα σε θαλάμους, δίπλα στα κρεβάτια. Θεατές τους ασθενείς, μόνοι,
λησμονημένοι, άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, που δεν χωρούν πουθενά. Τρεις ηθοποιοί
παλεύουν μέσα από τη δραματοποιημένη αφήγηση κλασικών έργων της παγκόσμιας
λογοτεχνίας να δώσουν χαμόγελο και αντοχή, απαντοχή και υπομονή!
Η τέχνη ανοίγει
παράθυρα στη ζωή. Για τους πάσχοντες ο χρόνος νοσηλείας περνά τόσο αργά όσο και
ο ρυθμός με τον οποίο πέφτουν οι σταγόνες του ορού. Η στιγμή του επισκεπτηρίου
είναι πολύτιμη, γιατί θα δουν συγγενείς και φίλους, θα μιλήσουν και θα
ξεχαστούν. Για όσους όμως γνωρίζουν ότι η αποθεραπεία τους θα διαρκέσει αρκετά
μεγάλο διάστημα ή θα χρειαστεί να περάσουν το κατώφλι του νοσοκομείου πολλές
φορές ακόμη, αυτές οι στιγμές του επισκεπτηρίου αποκτούν μια ιερότητα.
Μια ομάδα καλλιτεχνών
παίζει θέατρο μέσα στους θαλάμους νοσοκομείων. Οι ίδιοι εξηγούν: «Θέλαμε να
δώσουμε πρόσωπο στο κοινό, να μπορούμε να βλέπουμε τα μάτια του και να αποτελεί
αυτό μια προσωπική εμπειρία για τον θεατή μας. Αντιληφθήκαμε καθώς παίζαμε ότι
όλα είχαν άλλο μέγεθος για τον θεατή μας λόγω αυτής ακριβώς της κατάστασής του,
όλα ήταν σημαντικά, είχανε νόημα. Ένα ποτήρι γεμάτο νερό ξαφνικά ήταν το πιο
σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Αυτό μας όρισε και μας καθόρισε στον τρόπο που
παίζαμε αλλά και στη ζωή μας ως ανθρώπους».
Η δράση με τίτλο
«Επισκεπτήριο» άρχισε τον Νοέμβριο του 2014. Ήταν μια ανάγκη του Ηλία Κουνέλα
που παρέσυρε την Ιφιγένεια Γρίβα και τον Στέλιο Ανδρονίκου, το τρίτο μέλος της
παρέας. Μετά τον πρώτο χρόνο, ο Στέλιος γύρισε στην πατρίδα του, την Κύπρο και
συνέχισαν τρία χρόνια μόνο η Ιφιγένεια και ο Ηλίας. Φέτος προστέθηκε ξανά ένα
τρίτο μέλος, ο Πάνος Ιωσηφίδης. Από την αρχή της πορείας μέχρι σήμερα, το
Εθνικό Θέατρο στηρίζει την παράσταση.
Το Εθνικό Θέατρο και η
ομάδα του «Επισκεπτηρίου» βρίσκονται εκεί σε στιγμές που… η ψυχή του ανθρώπου
αναζητά αποθέματα. Ύστερα από 630 παραστάσεις, το «Επισκεπτήριο» συνεχίζει ως
θεσμός πολύτιμος. Αφορά συνανθρώπους μας που νοσηλεύονται, συχνά σε κρίσιμη
κατάσταση, φέρνοντάς τους σε επαφή με τη «θεραπευτική» λειτουργία του θεάτρου.
Ένα αφηγηματικό θέατρο δωματίου από επαγγελματίες ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου
«επισκέπτεται» ασθενείς που δεν μπορούν να πάνε στο θέατρο τη δεδομένη στιγμή
της ζωής τους. Με όχημα την παγκόσμια διαχρονική λογοτεχνία, τον «λυτρωτικό»
θεατρικό και ποιητικό λόγο, δύο ηθοποιοί πηγαίνουν κάθε φορά σ’ έναν θάλαμο ή
και σ’ έναν μεμονωμένο ασθενή. Από μια λίστα με προτεινόμενα έργα, οι ασθενείς
επιλέγουν εκείνο που τους ενδιαφέρει και το έργο ζωντανεύει επιτόπου μπροστά
στα μάτια τους, με τα πιο απλά και αυθεντικά μέσα που μπορεί να διαθέτει ένας
ηθοποιός: το σώμα και τη φωνή του.
Η Ιφιγένεια Γρίβα είναι
ηθοποιός, απόφοιτος της δραματικής σχολής του Ωδείου Αθηνών. Έχει παίξει στις
παραστάσεις: Ο γάμος του Καραχμέτη (2017), Ιώ (2017), Ιώ (2017), Διακόσιες δέκα
χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο (2016), Ο γάμος του
Καραχμέτη (2017).
***
Η Ιφιγένεια μίλησε στο
catisart για το «Επισκεπτήριο»:
Ιφιγένεια, το
«Επισκεπτήριο» έκλεισε κιόλας τέσσερα χρόνια, από τότε που, με τον Ηλία
Κουνέλα, το πρωτοξεκινήσατε. Πώς νιώθεις;
* «Ακόμα θυμάμαι με
απίστευτη λεπτομέρεια την πρώτη παράσταση στο νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός».
Θυμάμαι την αγωνία πριν ανοίξουμε την πόρτα του θαλάμου, την πρώτη από αριστερά
όταν μπαίνεις στην πτέρυγα Καπετανάκη. Μας περίμεναν τέσσερις γυναίκες, η
Στέλλα, η Κατερίνα, η Μαρία κι η Ιωάννα. Εμείς με τα πολύχρωμα ρούχα μας,
αρχίσαμε να παρουσιαζόμαστε και σιγά σιγά το κουβάρι της ιστορίας άρχισε να
ξεδιπλώνεται. Η κ. Κατερίνα -την πιο κρίσιμη στιγμή- έδωσε τη λύση. Σηκώθηκε,
μας αγκάλιασε και μας είπε να προχωρήσουμε, χωρίς φόβο
αλλά γεμάτοι φως καθώς
η Στέλλα χόρευε τσιφτετέλι. Ενώ όλα μοιάζουν σαν μια ταινία του Φελίνι, η
αλήθεια είναι ότι είναι η πραγματικότητα που ζούμε καθημερινά εδώ και αισίως 4
χρόνια -μπαίνουμε στον 5ο- στα νοσοκομεία».
Σήμερα τι είναι τα
νοσοκομεία για σένα;
* «Όλα τα νοσοκομεία
πια, οικείοι χώροι με αγαπημένα πρόσωπα, δεν είναι απλώς κτήρια με παράθυρα και
αποκρουστικές ταμπέλες, είναι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που γνωρίσαμε, θα
γνωρίσουμε αλλά και αυτοί που υπάρχουν και χωρίς εμάς.
Είναι ο Γιάννης, η
Μαρία, η Ελένη, η Τζένη, η Μάκα, ο Μοχάμεντ, ο Χρήστος, ο Ηλίας, η Κατερίνα, ο
Αναστάσης, η Πέτρα, ο Γιώργος και χίλιοι δυο άλλοι πολλοί.
Είναι αυτοί που μας
βοηθούν να πάμε παρακάτω, να γίνουμε πλουσιότεροι στην ψυχή και βαθύτεροι στο
νου.
Εξάλλου τι είναι μια
ασθένεια; Μια διαφορετική κατάσταση που δεν απέχει και πολύ από την υγιή
κατάσταση. Οι ασθενείς – θεατές μας είναι πάντοτε στο ίδιο ύψος με εμάς
υπενθυμίζοντάς μας ότι όλα βρίσκονται σε διαδικασία μετάβασης και αλλαγής».
Τι ανακάλυψες μετά τα
συνεχή «επισκεπτήριά» σου στα νοσοκομεία;
* «Στα νοσοκομεία
ανακάλυψα πως η ομορφιά της ζωής είναι η ίδια η ζωή, όπως και να σε βρει ή στα
φέρει… και χάρη σε αυτούς τους μαχητές κατάλαβα ότι πέφτω πολύ πιο εύκολα απ’
όσο θα έπρεπε, μα με επιμονή έμαθα πως πρέπει να συνεχίζω να αγωνίζομαι ακόμα
και όταν ξέρω πως θα χάσω».
***
Οι παραστάσεις μέχρι
σήμερα έχουν ξεπεράσει τις 630 και τους 2.500 ασθενείς – θεατές.
Με στόχο να φτάσει η
τέχνη του θεάτρου δίπλα σε αυτούς τους νοσηλευόμενους συμπολίτες μας και να
τους παράσχει αλληλεγγύη και ελπίδα, το Εθνικό Θέατρο και οι ηθοποιοί Ηλίας
Κουνέλας Ιφιγένεια Γρίβα και Πάνος Ιωσηφίδης πραγματοποιούν καθημερινά το δικό
τους «Επισκεπτήριο» στα δημόσια νοσοκομεία εδώ και τέσσερα χρόνια και
συνεχίζουν. Πρόκειται για μια δωρεάν δράση του Εθνικού Θεάτρου που προσφέρει
την ευεργετική επίδραση της τέχνης σε αυτούς που την έχουν ανάγκη περισσότερο
από τον καθένα μας.
Η Ιφιγένεια Γρίβα είναι
ηθοποιός, απόφοιτος της δραματικής σχολής του Ωδείου Αθηνών. Έχει παίξει στις
παραστάσεις: Ο γάμος του Καραχμέτη (2017), Ιώ (2017), Ιώ (2017), Διακόσιες δέκα
χιλιάδες οκάδες βαμβακιού – μια παράσταση στο Αρχείο (2016), Ο γάμος του
Καραχμέτη (2017).
***
ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Αν θέλετε να έρθουν οι
ηθοποιοί και να παίξουν για σας μπορείτε να τους καλέσετε στα παρακάτω
τηλέφωνα:
Ηλίας Κουνέλας
6955560403
Ιφιγένεια Γρίβα 6945580664
***Οι φωτογραφίες είναι
του Fabrizio Dirri.
