Έχοντάς μας απέναντί μας έναν άνθρωπο που πιστεύει...
στη δύναμη, στο πάθος, την
εργατικότητα και τη δημιουργικότητα του ανθρώπου, κάναμε μια κουβέντα… που
πραγματικά θα θέλαμε να συνεχίσουμε για πολλές ώρες.
Τι σας έχει
λείψει από τα παιδικά σας χρόνια;
Τόσα πολλά! Ο άπλετος χρόνος για διάβασμα, για
παιχνίδι και εξερευνήσεις, τα καλοκαίρια στο χωριό, η επαφή με τη φύση και τα
ζώα. Η αίσθηση της παντοδυναμίας που έχει ένα παιδί. Τίποτε κακό δεν μπορούσε
να μου συμβεί και όλα έμοιαζαν δυνατά.
Κυρίως, όμως, το σχολείο. Η απίθανη τύχη του παιδιού
να πηγαίνει υποχρεωτικά καθημερινά σε έναν χώρο, όπου για έξι ολόκληρες ώρες
μαθαίνει πράγματα που δεν γνωρίζει, για τόσους πολλούς τομείς της ανθρώπινης
γνώσης.
Τι μπορεί να συγκριθεί με αυτό στην ενήλικη ζωή; Συγκριτικά,
όλα τα υπόλοιπα μου φαίνονται απίθανα βαρετά.
Ο αγαπημένος
ήρωας των παραμυθιών, ποιος ήταν;
«Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας» του Όσκαρ Ουάιλντ.
Ο κάθε ήρωας
των βιβλίων σας, «προδίδει» μικρά μυστικά του εαυτού σας;
Όψεις του εαυτού, μάλλον πολλά εν δυνάμει είναι.
Ποιο
θεωρείτε ως Θείο δώρο στο χαρακτήρα σας;
Τη μουσική μου μνήμη. Αποτυπώνω κάθε μελωδία, κάθε
επιμέρους όργανο της ορχήστρας και η μουσική με συνοδεύει νοερά σε κάθε στιγμή
της ζωής μου.
Ποιο είναι
το βασικό σας ελάττωμα;
Το ότι η κύρια τάση μου είναι να σωπαίνω. Απαιτείται
τεράστια προσπάθεια από μέρους μου για να συμμετάσχω σε συζητήσεις.
Την μοίρα,
την θεωρείτε γραφιά της ζωής σας;
Δεν πιστεύω στη μοίρα με την έννοια του πεπρωμένου. Πιστεύω
στη δύναμη, στο πάθος, την εργατικότητα και τη δημιουργικότητα του ανθρώπου.
Ωστόσο, ό,τι κι αν καταφέρει κανείς σε ατομικό επίπεδο, υπόκειται στις
τεράστιες δυνάμεις θλίψης της ιστορικής συγκυρίας, την οποία δεν μπορεί να
υπερβεί παρά μόνο μέσα από συλλογικότητες. Κι ακόμη, στις ανεξιχνίαστες
δυνάμεις της τυχαιότητας και του χρονισμού.
Πως
εκδηλώνετε την αγάπη σας;
Με διαρκείς παραινέσεις, παρατηρήσεις, οδηγίες,
συμβουλές και με απεριόριστη ανοχή.
Η
αισιοδοξία, υπάρχει στο λεξικό της ζωής σας;
Είμαι φύσει απαισιόδοξη, ωστόσο αυτή η απαισιοδοξία
δεν καθορίζει τη στάση μου απέναντι στα πράγματα. Η στάση μου καθορίζεται από
την ευθύνη και όχι από την ελπίδα.
Ποιο είναι
το αγαπημένο σας αντικείμενο, το «γούρι» σας;
Δεν είχα ποτέ γούρια.
Ποια είναι η
αγαπημένη σας ατάκα;
Εξάσκηση και υπομονή.
Η εξουσία
πιστεύετε, φιμώνει τις τέχνες από φόβο ή από ανικανότητα να τις στηρίξει;
Αν μιλάμε για τις δημοκρατίες του ανεπτυγμένου κόσμου
–πέρα δηλαδή από θεοκρατικά, δικτατορικά και τριτοκοσμικά συστήματα εξουσίας,
όπου οι τέχνες επιχειρείται να αποτελέσουν μέσο στήριξης και διαιώνισής τους– δεν
πιστεύω ότι η εξουσία ασχολείται πραγματικά με θέματα της τέχνης. Οι τέχνες στις
δημοκρατίες αυτές ρυθμίζονται, όπως οι περισσότεροι τομείς, με τους κανόνες της
κεφαλαιαγοράς και των κύκλων επιρροής.
Ποιος
πιστεύετε ότι είναι ο λόγος που ο Έλληνας δυσκολεύεται να αγκαλιάσει το βιβλίο;
Δεν είμαι βέβαιη ότι ο Έλληνας, ειδικά, δυσκολεύεται
να αγκαλιάσει το βιβλίο. Δηλαδή ο Βρετανός διαβάζει περισσότερο; Κι αν ναι,
διαβάζει από επιλογή ή από ανάγκη; Θέλω να πω, στην Ελλάδα, η κουλτούρα μας είναι
εξωστρεφής, μας παρακινεί στην επικοινωνία με άλλους ανθρώπους και όχι στην
μοναχικότητα.
Κι ακόμα, τι λογής βιβλίο; Είναι δηλαδή προτιμότερο να
διαβάζει κανείς, κάτω από τον καυτό ήλιο, ένα θρίλλερ, από το να τραγουδάει στο
ταβερνάκι με τους φίλους του στίχους του Γκάτσου, του Ρίτσου ή του Ελύτη; Είναι
προτιμότερο να διαβάζει κανείς, κάτω από τον καυτό ήλιο, κάτω από ομπρέλες,
καπέλα και φασκιωμένος με πετσέτες και παρεό, ερωτικά ή αστυνομικά μπεστ
σέλλερς, από το να πίνει τις ρακές του με φίλους, απαγγέλλοντας μαντινάδες;
Κι ακόμα, είναι προτιμότερο να διαβάζει, από το να
ρεμβάζει τη θάλασσα;
Γι’ αυτό που είμαι βέβαιη, (λόγω της εμπειρίας μου με
τους Έλληνες, όχι δηλαδή σε αντίθεση με τους βρετανούς, τους γάλλους και
όποιους άλλους που δεν έχω γνωρίσει και κατανοήσει σε τέτοιο βαθμό) είναι ότι ο
Έλληνας αγαπάει τρομερά να γράφει. Μπορεί να μη δημοσιεύει, αλλά γράφει. Και
γράφει τα πάντα, ημερολόγια, νουβέλες, διηγήματα, παραμύθια, μικρές αφηγήσεις
και κυρίως ποιήματα. Εκφράζεται όπως έκανε πάντα, αφήνοντας το αποτύπωμά του
στη λαϊκή μας μουσική και παράδοση: Με μια κάποια έπαρση και περίσσια
τρυφερότητα.
Αν σας
όριζαν για λίγα λεπτά της ώρας «νομοθέτη», ποιο νόμο θα θέτατε σε εφαρμογή;
Τη Συνταγματική αρχή της ισότητας, κυρίως απέναντι στη
Δικαιοσύνη.
Αν μια κακιά
μάγισσα σαν έκανε με το ραβδί της ζώο, τι θα θέλατε να είστε;
Ενυδρίδα. Περνά μεγάλο μέρος της ζωής της στο νερό, είναι
πολύ στοργική, χειρίζεται εργαλεία και λατρεύει το παιχνίδι.
Και η μάγισσα δεν θα ήταν κακιά. Ίσα-ίσα, θα με
λύτρωνε από τη ματαιότητα και την ματαιόδοξη αλαζονεία της ανθρώπινης ύπαρξης
και θα μου έκανε το μέγιστο δώρο να γνωρίσω τον κόσμο με άλλα μάτια, άλλες
αισθητηριακές δυνάμεις, άλλες δυνατότητες, άλλες εμπειρίες και άλλου τύπου
σοφία. Πιθανώς, πιο σπουδαία από την ανθρώπινη.
Πιστεύετε
στα όνειρα;
Όχι, ωστόσο με γοητεύουν τρομερά. Είχα την τύχη να έχω
λαϊκή καταγωγή και να έχω, από μικρή, ιδιαίτερη επαφή με ανθρώπους της
υπαίθρου. Ανθρώπους μεγαλωμένους με θρύλους, αερικά, προλήψεις και
δεισιδαιμονίες, με αφηγήσεις για τη δύναμη της κατάρας και της θείας δίκης και με
συγκλονιστικές περιγραφές σημαδιακών ονείρων. Σε κάθε βιβλίο μου υπάρχει αναφορά
σε αυτόν τον κόσμο και στα όνειρά του.
Αν σας
ζητούσε ένα παιδί μια συμβουλή, τι θα του λέγατε;
Να βουτάει στη μάχη. Να μην εγκαταλείπει. Να είναι
αυστηρός με τον εαυτό του. Κι ότι όλα μπορεί να τα καταφέρει με εξάσκηση και
υπομονή. Κι αν δεν τα καταφέρει, στην πορεία θα έχει βελτιώσει τον εαυτό του.
Η Ιωάννα Χρήστου είναι πτυχιούχος του τμήματος κλασικής
φιλολογίας της φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Διδάκτωρ του Παιδαγωγικού
Τμήματος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και απόφοιτος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας
Διοίκησης (ΕΣΔΔ). Μιλάει τρεις γλώσσες, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά.
Ασχολήθηκε επί δεκαετία με τη διδασκαλία των γλωσσικών
μαθημάτων όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων, καθώς και με τον χορό flamenco και τη διδασκαλία του επί 25 χρόνια.
Εργογραφία:
"Περί Γραφής" (Interbooks, 2006), παιδαγωγικό
βιβλίο για τη διδασκαλία της έκθεσης από το Δημοτικό μέχρι το Λύκειο.
"Παιδί και Ηλεκτρονικό Παιχνίδι" (Ταξιδευτής,
2007), επιστημονικό σύγγραμμα για το ηλεκτρονικό παιχνίδι.
"Ο Θεός με θυμόν" (Μπαρτζουλιάνος, 2009),
μυθιστόρημα.
"Το Δείπνο" (Μπαρτζουλιάνος, 2010), θεατρική
διασκευή βασισμένη στο μυθιστόρημα του Κούρτιο Μαλαπάρτε «Το Δέρμα».
"Άλαλο" (Gutenberg, 2013), συλλογή ποιημάτων
(Για
τον ΑΥΛΟΓΥΡΟ και τον Παύλο Ανδριά)
