Η Ρίκη Ματαλλιωτάκη, γράφει στη γραφομηχανή… για το «Η Σμυρνιά»

Έχοντας γράψει ένα βιβλίο που δύσκολα σε αφήνει να αποδράσεις...
από τη ροή της ιστορίας της, η  Ρίκη Ματαλλιωτάκη μας μιλάει γι’ αυτό της το πόνημα…

Ένα βιβλίο βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία. Πόσο εύκολο είναι στο δημιουργό να διαχειριστεί ένα τόσο μεγάλο βάρος;

Νομίζω πως είναι εξίσου το ίδιο εύκολο, ή αντίστοιχα το ίδιο δύσκολο, όπως η διαχείριση κάθε άλλης ιστορίας που θέλει να αποδώσει από τον προφορικό στο γραπτό λόγο. Με τη μόνη διαφορά ότι στην αληθινή ιστορία πρέπει να σταθεί "απέναντι" ώστε τα δικά του συναισθήματα να μείνουν απ' έξω... να μην τον παρασύρει το συναίσθημα και λάβει θέση εννοώ.

Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να μάθει ίσως «άγνωστα» κομμάτια της ιστορία. Αυτό ήταν το κύριο μέλημα σας, όταν το γράφατε;

Το συγκεκριμένο βιβλίο, όπως και το επόμενο- ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΙΣ ΟΥΡΕΣ ΤΩΝ ΣΥΣΣΙΤΙΩΝ- ξεκίνησα να το γράφω μεσούσης της κρίσης στη χώρα μας. Για όσους με γνωρίζουν, ξέρουν καλά πως η αγάπη για την πατρίδα μου κυριαρχεί μέσα μου, οπότε το μοναδικό ίσως μέλημα που υπήρχε μέσα μου γράφοντας τη ΣΜΥΡΝΙΑ ήταν να συνδαυλίσω, αν μπορώ φυσικά, το συναίσθημα της φιλοπατρίας στους αναγνώστες μου. Αφουγκράστηκα λοιπόν την ηρωίδα μου, την Αντιγόνη που μου έλεγε πως« η Ελλάδα κόρη μου είναι η χώρα που γεννά μεγάλους ήρωες και μεγάλους προδότες!» κι η κουβέντα αυτή έγινε το έναυσμα για να ξορκίσω μέσα μου τα μνημόνια, τα μεσοπρόθεσμα, τις κατασχέσεις, τις καθημερινές, ανούσιες πολιτικές δηλώσεις, τις καθημερινές αυτοκτονίες, την εγκληματικότητα, τις δολοφονίες… κι όλα όσα τέλος πάντων έφεραν στη ζωή μας εκείνοι που μας πούλησαν. Όπως ακριβώς κάποιοι άλλοι πολλά χρόνια πριν είχαν πουλήσει για μια ακόμα φορά τον Ελληνισμό.

Θα σας ήταν εύκολο να μας μεταφέρετε στο κλίμα της ιστορίας που περιγράφετε, δίνοντάς μας το στίγμα… μέσα από ένα μικρό δείγμα, σαν περίληψη.

Μου είναι δύσκολο, όπως νομίζω καταλαβαίνεται, να διαχωρίσω ένα μικρό δείγμα αφού κάτι τέτοιο μοιάζει για μένα σαν να μου ζητά κάποιος να του δείξω ένα κομμάτι από το χέρι μου κι εγώ να αναγκάζομαι να αποκόψω το δείκτη ας πούμε. Αναγκαστικά όμως σας μεταφέρω στην αρχή της ιστορίας, που είναι συγχρόνως και η αρχή της ζωής της ηρωίδας μου, όταν δεκαεφτάχρονη κοπελούδα ήρθε από "απέναντι" στο νησί της Κρήτης: Παρέα με ένα μπουλούκι εξαθλιωμένων ανταλλάξιμων αντίκρισε για πρώτη φορά το λιμάνι του Μεγάλου Κάστρου η Αντιγόνη κάποιο φθινοπωριάτικο χάραμα του 1923. Από δίπλα της, στενή παρηγοριά στην συμφορά ο πατέρας της παπά Νικόλας κι οι δυο αδελφές της, η Αύρα κι η Λαμπρινή, μαύρες σκιές, ωστόσο, του πάλαι ποτέ εαυτού τους όλοι, απομεινάρια μιας αρχοντιάς που εξαφανίστηκε για πάντα στις φλόγες που άφησαν πίσω τους. Τα πάντα χάθηκαν, άνθρωποι, περιουσίες, γης, πατρίδα, τα πάντα στάχτη κι αποκαΐδια, τίποτα δεν άφησε όρθιο πίσω της η λαίλαπα της καταστροφής και τίποτα δεν κρατούσε στα χέρια του για αποσκευές ετούτο τ’ ασκέρι πέρα από μνήμες που οι «τυχεροί», ή αλλιώς οι εναπομείναντες ζωντανοί, θα διατηρούσαν στο εξής ευλαβικά στο μυαλό τους σαν ιερό κι όσιο. Αναμεσίς όλων ετούτων βέβαια υπήρχαν και κάποιοι, λίγοι, είναι αλήθεια, μα υπήρχαν, που δεν σκόπευαν να επιτρέψουν στο θανατικό να ξεπεράσει τη ζωή, το χθες να επέμβει στο αύριο, στις αναμνήσεις να πνίξουν το όνειρο, και σ’ αυτούς τους λίγους κατατάσσονταν κι η Αντιγόνη που από την πρώτη ως την ύστερη τούτη στιγμή δεν σταμάτησε να χρησιμοποιεί το μυαλό της σαν σωτήρια λέμβο, κι όσο τις επέτρεπαν οι καταστάσεις πιο αμερόληπτα. «Μας πρόδωσαν, μας πρόδωσαν οι άτιμοι» μέρες τώρα συλλογιόνταν δίχως να εκμυστηρεύεται σε κανένα τις σκέψεις της «η διχόνοια του Βασιλιά και του Βενιζέλου έφερε τους Τσέτες… μας πρόδωσαν, αυτοί έριξαν ταφόπλακα στην Σμύρνη και τις υπόλοιπες μαρτυρικές πόλεις, αυτοί ευθύνονται για τις σφαγές, τις λεηλασίες κι όλες τις φρικαλεότητες σε βάρος των χριστιανών κάθε εθνικότητας… αυτοί είναι υπεύθυνοι για την θεόργιση συνθήκη της Λωζάννης που με τόση ελαφρότητα χάραξε πάνω σε χαρτιά την ζωή χιλιάδων ανθρώπων σαν σκέτα νούμερα και σαν σκέτα νούμερα τους αντιμετώπισε!

Πολλοί στο παρελθόν, πούλησαν τον Ελληνισμό, μέσα από τεχνάσματα και ύπουλες συναλλαγές. Ένας «γραφιάς», μπορεί να αποδώσει στο χαρτί αυτό το σκηνικό, δίχως να πάρει θέση;

Ζούμε σε δύσκολες και τραγικές εποχές, δυστυχώς δεν υπάρχουν πλέον ούτε άλλοι Πλαστήρες, ούτε έτεροι Καποδίστριες, αντίθετα είναι πολλοί εκείνοι που προσπαθούν, ο καθείς για τους δικούς του λόγους, να πουλήσει τη ιερή ιδέα της πατρίδας και του Ελληνισμού. Η θέση του γραφιά σε μια τέτοια περίπτωση σίγουρα είναι να βροντοφωνάξει το δίκιο... δυστυχώς όμως ελάχιστες είναι οι φωνές που λαμβάνουν θέση από φόβο μήπως γίνουν αντιπαθείς στη μάζα και δεν πουλήσουν κι αυτοί με τη σειρά τους το προϊόν τους-βιβλίο τους-. Έχετε δει εσείς πολλούς από τον πνευματικό κόσμο να αντιτίθενται στη σημερινή κατάντια της χώρας μας;

Κάποια στιγμή η Αντιγόνη ρωτάει τον άντρα της… «Μέχρι που θα τραβήξει αυτή η κατάρα…». Σας ήταν εύκολο μέσα από την μορφή ενός ήρωα να κάνετε πλήρη απόδοση τη διαδρομή της ιστορίας;

Η αλήθεια πως κι εγώ , σαν την Αντιγόνη, αναρωτιέμαι πολλές φορές «μέχρι που θα τραβήξει αυτή η κατάρα…» κι απάντηση δεν μπορώ να δώσω. Η απάντηση μου τώρα στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας είναι πως επειδή διέκρινα πολλές ομοιότητες στο χαρακτήρα της ηρωίδας μου και το δικό μου χαρακτήρα, μου ήταν τόσο εύκολο να αποδώσω την ιστορία της όσο εύκολο θα μου ήταν να αποδώσω και την περιγραφή του σπιτιού μου... εξάλλου μην ξεχνάμε πως την Αντιγόνη είχα την αγαθή τύχη να την γνωρίσω έστω και στα τελευταία της, με μια μνήμη όμως και με μια οξυδέρκεια γυναίκας τριαντάρας.

Ένα βιβλίο, ένα ταξίδι, μια ιστορία. Πόσο μαγικό και μοναδικό είναι σ’ αυτόν που το γράφει, αλλά και πόσο πιστεύετε ότι θα συγκινήσει αυτόν που θα το διαβάσει;

Εξαρτάται από το τι ψάχνει ο καθένας... άλλος για παράδειγμα δεν θέλει να σκοτίζει το μυαλό του διαβάζοντας με βαριές παραστάσεις... εγώ πάντως θέλω να πιστεύω ότι θα συγκινήσει και προπάντων ότι θα αφυπνίσει.

Τι θα λέγατε σ’ έναν αναγνώστη ώστε να τον προτρέψετε να αγοράσει και να διαβάσει αυτό το βιβλίο και για ποιο λόγο;

Να αγαπά την πατρίδα του και να μπορεί να κοιτάζει την αλήθεια κατάματα χωρίς φόβο... αυτό και τίποτα άλλο.

Παύλος Ανδριάς, για τον aylogyros news