Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2017

Πότε ένας γάμος χαρακτηρίζεται προβληματικός;


Ένα επίκαιρο ερώτημα, που χρειάζεται απαντήσεις…

- Τι συμβαίνει σε έναν γάμο που είναι εθισμένος σε συγκρούσεις;
Σε αυτή τη σχέση υπάρχουν εντάσεις και αντιπαραθέσεις. Οι συγκρούσεις είναι συχνό φαινόμενο μέσα στην οικογένεια και πολλές φορές γίνονται απροκάλυπτα μπροστά στα παιδιά. Η συντροφικότητα είναι σαφώς επηρεασμένη και η επικοινωνία βασίζεται σε μία ιδιότυπη ανάγκη "ψυχολογικού πολέμου", που δίνει την ψευδή εντύπωση ότι ελέγχουν τη σχέση όταν συγκρούονται μεταξύ τους.
- Τι συμβαίνει σε έναν γάμο που είναι απονεκρωμένος;
Η ασφάλεια και η προστασία που παρέχει η συνήθεια, προτιμάται από την ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ των συντρόφων. Η σιωπή και η απάθεια αντικαθιστούν τον ειλικρινή διάλογο και την αντιμετώπιση των προβλημάτων στην επικοινωνία. Το ζευγάρι δεν μοιράζεται ενδιαφέροντα και δραστηριότητες, δεν αφιερώνει κοινό χρόνο.
Κυριαρχεί μία δυσαρμονία μεταξύ της εικόνας του παρελθόντος, όπου η σχέση ήταν ζεστή και ζωντανή και του παρόντος, όπου υπάρχει το «συναισθηματικό κενό»  και πολλές φορές η απογοήτευση από την αίσθηση της... μη αναστρέψιμης κατάστασης.
- Τι συμβαίνει σε έναν γάμο που είναι ζωτικός;
Υπάρχει μία «ελεγχόμενη ισορροπία» μεταξύ κοινωνικής, επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και αυτό γιατί οι σύντροφοι είναι... δεμένοι ψυχολογικά μπροστά σε σοβαρά ζητήματα της καθημερινότητας. Υπάρχει - αμοιβαιότητα, συντροφικότητα και κοινή συμμετοχή - σε σημαντικούς τομείς της ζωής.
Υπάρχουν λίγα "σημεία τριβής", καθώς οι όποιες διαφορές ρυθμίστηκαν με το πέρασμα του χρόνου με αμοιβαίους συμβιβασμούς, υποχωρήσεις και αλληλοσεβασμό στη διαφορετικότητα του άλλου. Η ικανοποίηση, η απόλαυση στη σχέση και το ενδιαφέρον του ενός για τον άλλο είναι σε πρώτο πλάνο. Κυριαρχεί η προσήλωση στη σχέση και το αίσθημα της ενότητας. Ο άλλος είναι μοναδικός αλλά όχι και... αναντικατάστατος.
- Τι συμβαίνει όταν υπάρχει εξάρτηση στον γάμο;
Η εξάρτηση μπορεί να δηλώνει έλλειψη αυτοπεποίθησης, αίσθηση ανικανότητας και ανεπάρκειας. Έτσι ο/η σύντροφος αναζητά από τον άλλο σύντροφο να είναι ενεργητικός, δυναμικός, προστατευτικός και κυριαρχικός.
Πολλές φορές όμως η έκδηλη και συνεχής ανάγκη για εξάρτηση μπορεί να μεγιστοποιήσει το "αίσθημα κατωτερότητας" και να επιφέρει με τη σειρά του περαιτέρω αίσθημα αναξιότητας και κατάθλιψης, αλλά ακόμη και επιθετικότητα και θυμό προς τον σύντροφο που θεωρείται κυριαρχικός, χωρίς τελικά να μπορεί να καλύψει τα συναισθηματικά κενά του/της «εξαρτητικού συντρόφου».
- Tι συμβαίνει όταν υπάρχει κατάθλιψη και παθητικότητα στον γάμο;
Ο/η σύντροφος εμφανίζει δυσκολία έκφρασης συναισθημάτων και επιλέγει τη σιωπή ως μέσο επικοινωνίας που σηματοδοτεί, ή την παραίτηση και την αδιαφορία, ή την εσωτερική αίσθηση ενός ανείπωτου θυμού. Ο/η σύντροφος με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να έχει «χαμηλή αυτοεκτίμηση», μπορεί να δέχεται άκριτα και αδιαμαρτύρητα προσβολές, απορρίψεις και ματαιώσεις από τον σύντροφο.
- Τι συμβαίνει όταν υπάρχει ζήλια μέσα στον γάμο;
Συστατικό της επιθυμίας στη ζωή του μόνιμου ζευγαριού είναι και η ζήλια. Δηλαδή, εκείνη η κατάσταση που δείχνει θαυμασμό και ενδιαφέρον για τον σύντροφό μου, θυμίζοντάς μου ότι «οφείλω να τον προσέχω και να του δείχνω ότι τον θέλω», ενώ παράλληλα «είμαι και εγώ επιθυμητός από αυτόν». Η ζήλια δεν πρέπει να συγχέεται με τη ζηλοτυπία που είναι μια παθολογική κατάσταση ζήλιας, δημιουργώντας "παρανοϊκά σενάρια απιστίας και απάτης" - οδηγώντας το ζευγάρι πολλές φορές - σε ακραίες και βίαιες καταστάσεις.


Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας