Γράφει η Κονιδάκη Ελπίδα
- ψυχολόγος/ψυχοθεραπεύτρια
''Θεωρούμε ότι οι σχέσεις ακόμα και...
οι πολύ
οικείες μπορεί να χαρακτηρίζονται από ανισότητες ως προς τη δύναμη...''
Αυτό
γίνεται απόλυτα εμφανές σε μία σχέση εργοδότη και εργαζομένου, όπου η φύση της
ίδια της σχέσης έχει συμβατική διάσταση και τα όρια είναι καθορισμένα με
σαφήνεια, ενώ... υπάρχουν και σχέσεις όπου τα όρια δεν είναι τόσο σαφή και η
δύναμη εισέρχεται στη σχέση με τρόπο συγκεχυμένο.
''Συχνά, ασάφεια στη δύναμη συναντάμε στις
συντροφικές μας σχέσεις...''
Οι διαφορές
στη δύναμη επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο που βιώνονται οι προσωπικές μας
σχέσεις. Οι «συγκρούσεις συμφερόντων» μέσα στις στενές σχέσεις
αντικατοπτρίζουν -την εσωτερική δυναμική της σχέσης - στο πλαίσιο του ότι
ανισότητες στην ισχύ μεταξύ των συντρόφων επιδρούν στη σχέση και στη δυνατότητά
τους να διαπραγματεύονται αποτελεσματικά τις ανάγκες τους.
Η
θεωρία των συστημάτων έχει εστιάσει στον τρόπο με τον οποίο...
...σε ένα
ζευγάρι, οι σύντροφοι μπορεί να αποδίδουν μαζί - το ίδιο νόημα στη σχέση τους -
χωρίς να σημαίνει ότι και οι δύο συμφωνούν σε όλα, αλλά ότι συμφωνούν στα
ζητήματα που είναι... σημαντικά και στο... συνδυασμό των παραγόντων οι οποίοι
στο σύνολό τους, οικοδομούν τελικά τη σχέση.
Πολύ
συχνά ο έλεγχος στις συντροφικές σχέσεις έρχεται μεταμφιεσμένος:
·
Μία γυναίκα που συνεχώς στερεί από το σύζυγό της...
την ερωτική επαφή ή οποιαδήποτε μορφή φροντίδας του ασκεί έλεγχο αφήνοντάς τον
ανικανοποίητο.
·
Έλεγχος είναι οι «συναισθηματικοί
εκβιασμοί» και οι απειλές.
·
Ο άνδρας συχνά επιλέγει να αποκτήσει ισχύ στη σχέση
με το να αποσύρει την παρουσία του ή με το να μένει αμέτοχος μπροστά σε μία
κατάσταση, προκαλώντας έτσι το θυμό της συζύγου του.
·
Άλλη μορφή ελέγχου είναι η κριτική & η
απόρριψη.
·
Έλεγχο ασκεί και ο/η σύντροφος με το να επιλέγει να
μένει κλεισμένος/η στον εαυτό του/της, οπότε και στερεί από το άλλο μέλος της
σχέσης μία ουσιαστική και ανοιχτή επικοινωνία.
·
Συχνό βίωμα στην ψυχοθεραπευτική πρακτική είναι η
άσκηση εξουσίας και ελέγχου μέσω ενός συμπτώματος... Η καταθλιπτική σύζυγος
«ελέγχει» τον επί χρόνια αδιάφορο σύζυγό της μέσω της κατάθλιψης, με το να
ζητάει φροντίδα και προσοχή εν όψει της ασθένειας της. 'Η η εμφάνιση
ψυχοσωματικών συμπτωμάτων στο ένα μέλος του ζευγαριού κινεί την ανησυχία στο
άλλο μέλος. Είναι κ αυτό μορφή ελέγχου.
·
Εκείνος που διαχειρίζεται τα οικονομικά διατηρεί
τον έλεγχο.
·
Διαχείριση εξουσίας έχει εκείνος που παίρνει τις
περισσότερες αποφάσεις όπως κι εκείνος που έχει τη μεγαλύτερη κοινωνική
αναγνώριση.
Ο κατάλογος
θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμη...
Αν σταθούμε
λίγο στην καθημερινότητά μας θα βρούμε πολλά παραδείγματα όπου η άσκηση του
ελέγχου ασκείται σε μας ή ασκείται από εμάς. Αν κάτι αξίζει να αναρωτηθεί ο
καθένας για τον εαυτό του είναι το εξής:
Με ποιον
τρόπο διαχειρίζομαι τη δύναμη μου μέσα στη σχέση και τι μπορεί αυτό να σημαίνει
για το πώς νιώθω;
Συνήθως
εκείνος που σε μόνιμη βάση ασκεί εξουσία ή που υποτάσσεται είναι εκείνος που δε
νιώθει ασφάλεια στη σχέση. Οι σύντροφοι που διαμορφώνουν μία ισότιμη σχέση,
νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και επιτρέπουν στη δυναμική της σχέσης να
εναλλάσσεται για να προκύπτει έτσι μία λειτουργική ισορροπία.
