Φράουλα: Το πεντανόστιμο φρούτο και πως βοηθά τον οργανισμό

Φράουλες: Η φράουλα έχει πολλές ευεργετικές...

ιδιότητες, είναι πλούσια θρεπτικά συστατικά όπως σε βιταμίνες Β και C και περιέχει σημαντικές ποσότητες μαγγανίου, καλίου, σιδήρου και φυτικών ινών. Τα 100 γρ. φράουλες περιέχουν λιγότερες από 30 θερμίδες.

Ιδιαίτερα γνωστή στην Ελλάδα είναι η ευρωπαϊκή φράουλα που βρίσκεται και αυτοφυής σε λοφώδεις και δασώδεις και ημιδασώδεις περιοχές. Ο καρπός της άγριας αυτής φράουλας είναι μικρός, εξαιρετικά γλυκός και νόστιμος. Οι σύγχρονες καλλιέργειες οδήγησαν στο να δημιουργηθεί μία ποικιλία με μεγάλους καρπούς γνωστή με την ονομασία Φράουλα Ανανάσα. Το φρούτο είναι συνήθως κωνικό και φτάνει τα 5 εκατοστά. Οι μεγάλες κόκκινες φράουλες που τρώμε σήμερα είναι προϊόν διασταύρωσης των άγριων ευρωπαϊκών με τις μεγάλες λευκές φράουλες που υπήρχαν στη Νότια Αμερική. Η συγκομιδή γίνεται μόλις οι φράουλες αποκτήσουν κόκκινο χρώμα, γράφει το mydiatrofi.gr.

Ιστορία της φράουλας

Οι καλλιεργήσιμες φράουλες προέρχονται από τις μικρές αγριοφράουλες, πολύ μικρά ευωδιαστά φρούτα του δάσους, που φυτρώνουν σε χώρες με εύκρατο κλίμα και οι οποίες μεταφυτεύθηκαν στους κήπους σχεδόν από τους ρωμαϊκούς χρόνους. Οι φράουλες ήταν το αγαπημένο φρούτο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατά πάσα πιθανότητα η καταγωγή της φράουλας είναι από τη Χιλή. Ξεκίνησαν να καλλιεργούνται λίγο πριν τη χριστιανική εποχή και τύγχαναν ιδιαίτερης εκτίμησης από πολλούς αρχαίους Ρωμαίους.

Οι γυναίκες στην αρχαιά Ρώμη έφτιαχναν μάσκες ομορφιάς χρησιμοποιώντας τις μικρές, ιδιαίτερα αρωματικές άγριες φράουλες των δασών της Ευρώπης.

Το 14o αιώνα, οι Γάλλοι ήταν φανατικοί λάτρεις της φράουλας. Ωστόσο, έπειτα από 100 χρόνια αρχίζουν να σερβίρονται οι φράουλες συνοδευμένες με σαντιγί. Η αρχή έγινε στην Αγγλία, σε μια δεξίωση του καρδινάλιου Γούλσι, το 1509.

Εμφανίστηκαν στην Ευρώπη, την εποχή του Μεσαίωνα και κατά την περίοδο αυτή είχαν εκτιμηθεί περισσότερο για τις ιατρικές τους ιδιότητες, παρά για τη μαγειρική τους αξία. Οι καλλιεργήσιμες φράουλες που απολαμβάνουμε σήμερα χρονολογούνται από το 19o αιώνα. Προέρχονται από τις μικρές κατακόκκινες άγριες φράουλες της Βιρτζίνια, που διασταυρώθηκαν με μεγαλύτερες κιτρινωπές κωνικές φράουλες από τη Χιλή, τις οποίες έφερε στη Βρετάνη (διοικητική περιοχή της Γαλλίας) ο Γάλλος καπετάνιος Φρεζιέ (Captain Frezier) το 1712, γι’ αυτό και οι φράουλες στα γαλλικά λέγονται fraises. Όταν πέτυχαν την τέλεια ισορροπία γεύσης και μεγέθους, ο ενθουσιασμός για τις καλλιεργήσιμες φράουλες επικράτησε παντού. Από τότε είναι από τα πιο αγαπημένα φρούτα στον κόσμο.

Η φράουλα, όπως και πολλά άλλα ευπαθή φρούτα εκείνη την περίοδο, παρέμεινε ένα είδος πολυτέλειας, που απολάμβαναν μόνο οι πλούσιοι, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Μόλις, όμως, κατασκευάστηκαν οι σιδηρόδρομοι και καθιερώθηκαν πιο γρήγορα μέσα μεταφοράς, οι φράουλες ήταν σε θέση να μεταφέρονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις και να τις απολαμβάνουν περισσότεροι άνθρωποι. Σήμερα, η φράουλα αποτελεί το πιο δημοφιλές είδος μούρου στον κόσμο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία είναι μεταξύ των μεγαλύτερων εμπορικών παραγωγών φράουλας.

Οφέλη για την υγεία

Έχει αντιοξειδωτικές, αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις και καρδιοτονωτικές ιδιότητες, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητά της σε φαινόλες (με κυρίαρχες τις ανθοκυανίνες, που της δίνουν το κόκκινο χρώμα) και βιταμίνες Α και C, ενώ περιέχει λουτεΐνη και ζεαξανθίνη, ουσίες γνωστές για την ευεργετική τους δράση στην όραση.

Καρδιαγγειακά οφέλη: Μεταξύ όλων των φρούτων οι φράουλες βγαίνουν ως η καλύτερη πηγή της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C, σύμφωνα με διάφορες μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε εθνικό επίπεδο από διάφορες χώρες. Σε μια μελέτη που ερευνηθήκαν 66 διαφορετικά φρούτα που καταναλώνονται από τους Ιρανούς, οι φράουλες αναδείχθηκαν ως η καλύτερη πηγή φρούτου σε βιταμίνη C, και μάλιστα παρείχε περισσότερο από δύο φορές περισσότερη βιταμίνη C από ό, τι ο μέσος όρος των φρούτων που μελετήθηκαν. Μετά από τα βατόμουρα και τα σταφύλια, οι φράουλες κατατάσσονται επίσης μεταξύ των καλύτερων πηγών μαγγανίου μεταξύ των φρούτων.

Πολλά από τα φυτοθρεπτικά συστατικά που περιέχονται στις φράουλες λειτουργούν όχι μόνο ως αντιοξειδωτικά, αλλά επίσης και ως αντι-φλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά. Μερικά από τα πιο σημαντικά αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά που περιέχουν οι φρέσκιες, ώριμες φράουλες είναι:

Οι ανθοκυανίνες (cyanidins, pelargonidins)

Οι φλαβονόλες (procyanidins, κατεχίνες, γαλλοκατεχίνες, επικατεχίνες, καμπφερόλη, κερκετίνη)

Υδροξυ-βενζοϊκό οξύ (ελλαγικό οξύ, γαλλικό οξύ, βανιλλικού οξύ, σαλικυλικό οξύ)

Υδροξυ-κινναμωμικού οξέα (κινναμωμικού οξέος, κουμαρικό οξύ, καφεϊκό οξύ, φερουλικό οξύ

Οι τανίνες (ελλαγιταννίνες, gallotannins)

Στιλβένια (ρεσβερατρόλη)

Αρκετές ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτά τα διαφορετικά φυτοθρεπτικά συστατικά της φράουλας πράγματι «συνεργάζονται» με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχουν καρδιαγγειακά οφέλη.

Οφέλη στο σάκχαρο του αίματος: Αρκετές πρόσφατες μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η συχνή κατανάλωση φράουλας σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Σε μερικές από αυτές τις μελέτες, η συχνότητα πρόσληψης της φράουλας φαίνεται να έχει σημασία, διότι η κατανάλωση μία φορά την εβδομάδα ή λιγότερο δεν συνδέεται με τα οφέλη στο σάκχαρο του αίματος. Σε αυτές τις μελέτες, τα σημαντικά οφέλη εμφανίζονται με τη συχνότητα κατανάλωσης τουλάχιστον 2-3 μερίδες φράουλες την εβδομάδα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα είναι η σχέση που καταγράφηκε πρόσφατα από ερευνητές μεταξύ της κατανάλωσης φράουλας και ζάχαρης στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Η υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης (5-6 κουταλάκια του γλυκού) είναι ικανή να αυξήσει απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την έρευνα η κατανάλωση 150 γραμμάριων φράουλες (1 φλιτζάνι) με ταυτόχρονη κατανάλωση 5 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρης, είχε σαν αποτέλεσμα να μην αυξηθεί απότομα το σάκχαρο στο αίμα. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι πολυφαινόλες που περιέχονται στις φράουλες έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να βοηθήσει τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Ένας ιδιαίτερο είδος πολυφαινόλης στις φράουλες, η ελλαγιταννίνη, θα μπορούσε να είναι υπεύθυνη για αυτήν τη ρύθμιση του σακχάρου. Οι ελλαγιταννίνες είναι πολυφαινόλες γνωστές για την αναστολή της δραστικότητα ενός ενζύμου που ονομάζεται άλφα-αμυλάσης (ένζυμο υπεύθυνο για τη διάσπαση των αμύλων αμυλόζης σε απλά σάκχαρα).

Αντικαρκινικά οφέλη: τα αντικαρκινικά οφέλη από τη κατανάλωση φράουλας είναι τεκμηριωμένα από μελέτες στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου και του καρκίνου του οισοφάγου. Οι περισσότερες από τις μελέτες αναστολής όγκου σε πειραματόζωα έχουν επικεντρωθεί στα φυτοθρεπτικά συστατικά της φράουλας. Μεταξύ αυτών των συστατικών, σπουδαίο ρόλο παίζουν το ελλαγικό οξύ και οι ελλαγιταννίνες της φράουλας, που έχουν αποδειχθεί ως αντικαρκινικές ουσίες. Πολυάριθμες in vitro μελέτες και μελέτες σε ζώα έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά με την δράση του ελλαγικού οξέος έναντι του καρκίνου.

Το ελλαγικό οξύ έχει βρεθεί ότι επάγει την αποτοξίκωση καρκινογόνων παραγόντων που διεγείρουν την ενεργότητα διαφόρων ισόμορφων του ενζύμου τρανσφεράση της S-γλουταθειόνης σε περιπτώσεις καρκίνου του ήπατος.

Επιπλέον, το ελλαγικό οξύ αναφέρεται ότι καθυστερεί την ανάπτυξη των μη φυσιολογικών ανθρώπινων κυττάρων του παχέος εντέρου και επάγει την απόπτωση των κυττάρων του καρκίνου του προστάτη.

Η αναστολή της καρκινογένεσης από το ελλαγικό οξύ έχει μελετηθεί επίσης σε πειραματόζωα με καρκίνο του οισοφάγου, της γλώσσας, και του δέρματος.

Άλλα οφέλη για την υγεία: οι φράουλες σύμφωνα με προκαταρκτικές έρευνες έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν στη βελτίωση των φλεγμονωδών προβλημάτων όπως ελκώδους κολίτιδας, νόσου του Crohn, ρευματοειδούς αρθρίτιδας και εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.

Επιλογή, Συντήρηση, Χρήση – Πως διαλέγω καλή φράουλα
Δεδομένου ότι οι φράουλες είναι πολύ ευαίσθητες, θα πρέπει να αγοραστούν λίγες ημέρες πριν από την κατανάλωση. Προσέξτε να είναι καθαρές, ομοιόμορφες, με λαμπερό κόκκινο χρώμα, απολαυστικό άρωμα και πράσινα φυλλαράκια στην κορυφή του κοτσανιού. Προτιμήστε αυτές που έχουν φυσιολογικό μέγεθος και όχι τις πολύ μεγάλες, καθώς αυτές πιθανότατα είναι «ντοπαρισμένες» με καρκινογόνα φυτοφάρμακα. Χρειάζονται ιδιαίτερα σχολαστικό πλύσιμο, διότι πολλές φορές παρεπιδημούν και διάφοροι μικροοργανισμοί.

Οι μεσαίες φράουλες είναι συχνά πιο γευστικές από εκείνες που είναι υπερβολικά μεγάλες.

Ορισμένες ποικιλίες φράουλας μικρότερου μεγέθους με πρασινωπό χρώμα έχουν ωραία γεύση και είναι πολύ ζουμερές.
Φροντίζετε πάντοτε να αγοράζετε φράουλες από τον τόπο παραγωγής τους και ελέγχετε αυτές που βρίσκονται στο κάτω μέρος της συσκευασίας μήπως είναι χαλασμένες.

Εκτός από τις ελληνικές φράουλες, στην αγορά βρίσκουμε και εισαγωγής, κυρίως από την Ολλανδία, το χειμώνα ή στις αρχές της άνοιξης, πριν βγουν οι ντόπιες.

Πως να τη συντηρείτε

Οι φράουλες πρέπει να καταναλώνονται την ημέρα που τις αγοράζετε. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, τις βάζετε στο ψυγείο σκεπασμένες με διάφανη μεμβράνη για να κρατηθούν φρέσκες και για να μη διαποτίσουν με το άρωμά τους και τα υπόλοιπα τρόφιμα. Βγάζετε από το ψυγείο τις φράουλες τουλάχιστον μία ώρα προτού τις σερβίρετε.

Οι κατεψυγμένες φράουλες δε συγκρίνονται, βέβαια, με τις φρέσκες, καθώς αλλοιώνεται η υφή τους με την ψύξη, είναι όμως καταπληκτικές για σως και παγωτά. Για να καταψύξετε ολόκληρες φράουλες, τις πασπαλίζετε με λίγη ζάχαρη και τις τοποθετείτε σε μία στρώση, σε πλαστικό κουτί, ή τις παγώνετε και έπειτα τις τοποθετείτε στο κουτί. Ο πουρές φράουλας μπορεί να παγώσει με ή χωρίς ζάχαρη.

Αν θέλετε να βάλετε τις φράουλες στο ψυγείο για να τις διατηρήσετε, καλό είναι να μην τις πλύνετε.

Σύμφωνα με μελέτες, οι φράουλες δεν έχουν σημαντικές απώλειες σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά για 2 ημέρες κατά μέσο όρο ως μέγιστο χρόνο αποθήκευσης. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι επικίνδυνες να τις φάτε μετά από δυο ημέρες, αλλά έχει να κάνει με την απώλεια θρεπτικών συστατικών. Τα βέλτιστα επίπεδα υγρασίας είναι 90-95%, αν και τα περισσότερα ψυγεία διαθέτουν υγρασία 80-90%. Για αυτό θα βοηθήσει η τοποθέτηση τους σε δοχεία αποθήκευσης στο ψυγείο σας. Η βέλτιστη θερμοκρασία για την αποθήκευση της φράουλας στο ψυγείο είναι 2 °C.

Προτεινόμενος τρόπος κατανάλωσης

Οι φράουλες καταναλώνονται σαν νωπό φρούτο αλλά και επεξεργασμένες (κονσέρβες, χυμοί και άλλα). Χρησιμοποιούνται επίσης στη ζαχαροπλαστική, γίνονται μαρμελάδες, λικέρ και κομπόστες.
Προετοιμάζοντας τις φράουλες: Σκουπίζετε τις φράουλες με χαρτί κουζίνας και κρατώντας τη φράουλα με τον αντίχειρα και το δείκτη, αφαιρείτε τα φύλλα και το κοτσάνι.

Οι πολύ ώριμες φράουλες συνοδεύονται με κρέμα γάλακτος αφού προσθέσετε λίγη ζάχαρη. Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, αν ραντίσετε τις φράουλες με ελάχιστο μαύρο πιπέρι ή ξίδι βαλσάμικο, θα ελευθερώσουν τη γεύση τους.

Οι φράουλες δε μαγειρεύονται αλλά γίνονται καταπληκτική μαρμελάδα. Καλύτερο είναι να τις χρησιμοποιείτε φρέσκες σε γλυκά, όπως τα ταρτάκια φράουλας, τα shortcake και η πάβλοβα. Ταιριάζουν πολύ με τη σοκολάτα και είναι υπέροχη γαρνιτούρα σε πατέ και μους σοκολάτας. Μπορείτε επίσης, να τις βυθίσετε σε λιωμένη σοκολάτα και να τις σερβίρετε ως πτι φουρ.
Κλασικό συνοδευτικό για τις φράουλες είναι το κόκκινο κρασί, η σαμπάνια ή ο χυμός πορτοκάλι. Το κλασικό πιάτο Φράουλες Ρομανόφ αποτελείται από φρέσκες φράουλες ποτισμένες με χυμό πορτοκάλι και λικέρ πορτοκάλι. Ο πουρές φράουλας σερβίρεται ως coulis ή σε παγωτά και σορμπέ… (tilegrafima.gr)