Το Κόμπλεξ, που στην ελληνική γλώσσα αναφερόμαστε
με τον όρο "Σύμπλεγμα", είναι ένα σύνολο συνειρμών ή παρορμήσεων, που
με έναν ασυνείδητο τρόπο συνδέονται από τον άνθρωπο με ένα συγκεκριμένο θέμα
και επηρεάζει την συμπεριφορά του...
Είναι ένας όρος, που πρωτο-χρησιμοποιήθηκε από τον
Ψυχολόγο Carl Jung, μαθητή του Sigmund Freud.
Ο Alfred Adler τόνισε ιδιαίτερα την σημασία του
Συμπλέγματος Κατωτερότητας για την ανάπτυξη της προσωπικότητας. Συγκεκριμένα,
μιλάει για την γέννηση του ανθρώπου, η οποία συνοδεύεται από σωματικές και
κοινωνικές αδυναμίες, τις οποίες για να ξεπεράσει ο άνθρωπος καλείται να
αναπτύξει μία ισχυρή αυτοπεποίθηση μέσω της προσοχής, της φροντίδας και της
επιβεβαίωσης.
Όταν αυτό δεν συμβαίνει, το άτομο εγκλωβίζεται,
χωρίς να το καταλαβαίνει, σε ένα αίσθημα ανεπάρκειας και μειονεξίας, γεγονός
που του ενισχύει κάθε εγωιστική και επιθετική συμπεριφορά προς τους τρίτους και
συνήθως ενάντια στον εαυτό του.
Ο άνθρωπος, που έχει "Κόμπλεξ", στην
ουσία κυριεύεται από ένα "αίσθημα κατωτερότητας". Το
"Κόμπλεξ" αγγίζει το οτιδήποτε ... την εξωτερική εμφάνιση, την
εργασία, την συμπεριφορά, τις επιλογές, την οικογένεια, τους συντρόφους και
οτιδήποτε αφορά την προσωπικότητα του καθενός.
Πότε ξεκινά η δημιουργία των
"Συμπλεγμάτων";
Από πολύ νωρίς στην παιδική ηλικία, καθώς το άτομο
σε αυτή την ηλικιακή φάση αρχίζει και συγκροτεί την προσωπικότητα του και είναι
πλήρως εξαρτημένο από τους γονείς του.
Για ποιο λόγο προκαλούνται τα "Κόμπλεξ";
Ας ξεκινήσουμε από την παραδοχή, ότι κανένας μα
κανένας δεν είναι τέλειος. Όταν, όμως, από τα πρώτα παιδικά μας χρόνια
αντιμετωπίζονται οι αδυναμίες μας ως κάτι "κακό", "άλυτο",
"καταστροφικό" και συνδέονται με ανεπάρκεια, μειονεξία και ντροπή,
τότε είναι που μέσα στο υποσυνείδητο μας καταγράφονται με αυτό τον τρόπο και
χωρίς να το επιλέγουμε μετά ως ενήλικες αντιμετωπίζουμε εμείς αρχικά τον εαυτό
μας ως "κατώτερο" και αυτό στη συνέχεια εισπράττουμε και από τους
γύρω μας.
Κάτι σαν "αυτοεκπληρούμενη προφητεία".
Ακόμα και η "Σύγκριση" και η "Αδιαφορία" από το
οικογενειακό περιβάλλον ενδέχεται να προκαλέσουν αίσθημα μειονεξίας σε έναν
άνθρωπο.
Με λίγα λόγια, στο σήμερα ως ενήλικες ντρεπόμαστε
για εμάς, επειδή κανένας δεν μας καμάρωσε ως παιδιά, κανένας δεν επιβράβευσε τα
προτερήματα μας και δεν τα τόνισε, επειδή οι περισσότεροι επισήμαιναν τις
ατέλειες και τα αρνητικά κομμάτια του εαυτού μας. Οι πρώτοι πιο σημαντικοί
άνθρωποι στην ζωή ενός παιδιού δεν είναι άλλοι από τους γονείς.
Δεν υπάρχει πρόθεση να κατηγορηθούν και να μπουν
στο εδώλιο ως "Ένοχοι". Προφανώς, αυτό είχαν μάθει και εκείνοι ως
παιδιά και αυτό αναπαρήγαγαν στην δική τους οικογένεια.
Η ουσία είναι, ότι όσες αδυναμίες και αν έχει ένα
παιδί, χρέος των γονιών είναι να τις αγκαλιάσουν με στοργή, κατανόηση και να
περάσουν το μήνυμα σε αυτά, ότι υπάρχει η ελπίδα της διόρθωσης και της
αναπλήρωσης με άλλα δυνατά κομμάτια του εαυτού τους. Δεν είναι καλό να βάζουμε
"ταμπέλες", που αυτές δυστυχώς θα τις οικειοποιηθούν τα παιδιά και θα
τις κουβαλούν μέχρι τα βαθιά τους γεράματα.
Μπορούμε να απαλλαγούμε από τα
"Κόμπλεξ";
Η απάντηση είναι "Ναι", εφόσον το άτομο
τα αναγνωρίσει και έχει αποδεχθεί, ότι του δυσκολεύουν τη ζωή. Δεν είναι απλό
και εύκολο να το καταφέρεις, γιατί μιλάμε για βαθιά χαραγμένες καταγραφές και
βιώματα, που θέλουν σκληρή δουλειά, επιμονή και υπομονή.
Η Ψυχοθεραπευτική διαδικασία είναι μία πολύ καλή
λύση για αυτό, όπου ο θεραπευτής θα βοηθήσει τον θεραπευόμενο να κατανοήσει, να
μπει εις βάθος στα "βιωμένα" του και σιγά σιγά να επιφέρει την αλλαγή
στην τωρινή του συμπεριφορά. Χρειάζεται να έρθει ο θεραπευόμενος πολύ κοντά με
τον πραγματικό του εαυτό, να τον γνωρίσει, να τον αποδεχθεί και να αποτινάξει
το ό,τι "ξένο" κουβαλούσε πάνω του τόσο καιρό.
Αρχικά, είναι απαραίτητο να συμφιλιωθεί με τον
"παραμορφωτικό καθρέφτη" και στη συνέχεια να τον σπάσει ...!!
(Της Αθανασιάδου Μαρία – Ψυχολόγος)
