Εχθρότητα στον επαγγελματικό χώρο...

Ο επαγγελματικός χώρος είναι μια μινιατούρα της κοινωνίας μας. Υπάρχει όλη η πινακοθήκη των ανθρώπινων χαρακτήρων και ανθρώπινων αδυναμιών: ζηλοφθονία, αίσθημα παραγκωνισμού, αδικίας ή  μεροληψίας, φόβος υποσκελισμού κλπ...

Τα αισθήματα αυτά εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους, όπως δημιουργία κλικών όπου ενδεχομένως η μια αντιμάχεται την άλλη, άρνηση βοήθειας σε νεότερα ή άπειρα μέλη, κουτσομπολιό, αρνητική συμπεριφορά, χαφιεδισμός και άλλα. 

Ο βαθμός στον οποίο αναπτύσσεται αυτό το κακό κλίμα εξαρτάται από την εταιρική κουλτούρα (corporate culture), που επικρατεί στην επιχείρηση και υποθάλπει ή αποτρέπει αρνητικές συμπεριφορές. Ο νεοπροσλαμβανόμενος υπάλληλος συνήθως προσαρμόζεται σε αυτήν. Διαφορετικά όταν δει πως δεν τον "σηκώνει το κλίμα", φεύγει.  

Την κουλτούρα, το κλίμα το καθορίζει η διοίκηση της εταιρείας και πιο συγκεκριμένα ο επικεφαλής, είτε είναι ο επιχειρηματίας είτε ο διευθύνων σύμβουλος. Ένας σωστός μάνατζερ δεν ανέχεται υπαλλήλους που καρφώνουν ή ρουφιανεύουν συναδέλφους τους. Ούτε επιτρέπει να  γνωρίζουν οι υπάλληλοι το ύψος του μισθού των συναδέλφων τους. Αυτό το γνωρίζει μόνο ο προϊστάμενος για τους υφισταμένους του και το τμήμα προσωπικού φυσικά, για να μην δημιουργούνται αντιζηλίες μεταξύ των εργαζομένων, δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες.

Ο σωστός μάνατζερ έχει την πόρτα του ανοικτή στους υπάλληλους που έχουν κάποιο παράπονο και το εκφράζουν ανοιχτά και τεκμηριωμένα, αν ο φυσικός προϊστάμενος τους στον οποίο έχουν προηγουμένως απευθυνθεί δεν μπορεί να το χειρισθεί. Και όταν διαπιστώσει πως υπάρχει πρόβλημα συμπεριφοράς εκ μέρους κάποιου εργαζομένου, σπεύδει να το αντιμετωπίσει. Για παράδειγμα, θυμάμαι στην τράπεζα που εργαζόμουν, δύο υπάλληλοι είχαν μεταξύ τους πρόβλημα χωρίς σοβαρό λόγο και ψιλοτσακώνονταν συχνά. Ο γενικός διευθυντής, ένας θαυμάσιος μάνατζερ, τους κάλεσε και τους δύο στο γραφείο του και τους είπε: "ο εύκολος τρόπος για μένα θα ήταν να σας χωρίσω και να στείλω έναν από εσάς σε άλλο τμήμα. Ο δύσκολος τρόπος θα είναι να σας κρατήσω και τους δύο προσμένοντας ότι θα αλλάξετε συμπεριφορά. Προτιμώ τον δύσκολο". Τελικά, δικαιώθηκε με την επιλογή του.

Ας πάμε τώρα στην άλλη πλευρά της υπόθεσης, την πλευρά των εργαζομένων. Το πρέπει να κάνει κάποιος για να μην εμπλακεί σε αντεγκλήσεις, φανερές ή υπόγειες, με άλλους συναδέλφους του; Ιδού μερικές συμβουλές:

Να συμπεριφέρεται ως σωστός επαγγελματίας, όπως περιγράφεται στο άρθρο "Ποιος είναι ο σωστός επαγγελματίας;"

1. να μην συμμετέχει σε κλίκες, τραυματίζοντας την αξιοπρέπειά του και στοχοποιούμενος από μη μέλη της κλίκας.
2. να συμπεριφέρεται φυσιολογικά και ισότιμα προς όλους, δίχως να σνομπάρει κανένα.
3. να προσφέρει πρόθυμα τη βοήθειά του σε όποιον συνάδελφο του την ζητήσει.
4. να μην προκαλεί με το ντύσιμό του είτε το αντίθετο φύλο, είτε με ακριβά ρούχα. Ο τόπος εργασίας δεν είναι πασαρέλα.
5. να μην δείχνει ότι φοβάται κάποιον.
6. να μην κουτσομπολεύει και να μην συμμετέχει σε κουτσομπολιά. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο «κουτσομπολευόμενος» αργά ή γρήγορα θα το μάθει και θα αντιδράσει.
7. να συμμετέχει σε κοινωνικές εκδηλώσεις (συνεστιάσεις, πάρτι, εκδρομές) της εταιρείας, θεωρώντας τες ως μέρος της δουλειάς του, για να μην θεωρηθεί ότι δεν καταδέχεται τους συναδέλφους.

Παρόλα αυτά όμως, ειδικά ο νεοπροσλαμβανόμενος υπάλληλος είναι πιθανόν να συναντήσει εχθρότητα από κάποιους συναδέλφους. Κίνητρό τους είναι ο φόβος ή ο φθόνος. Φόβος επειδή θα νομίσουν ότι θα υποβαθμιστούν, θα "καπελωθούν", θα χάσουν τα πρωτεία ή τη δουλειά τους.  Φθόνος επειδή αναγνωρίζουν ότι ο νεοαφιχθείς έχει περισσότερα προσόντα, σπουδές, πείρα ή γνώσεις ή παίρνει μεγαλύτερο μισθό ή υψηλότερη θέση από εκείνους. Συνήθως, ύστερα από την πάροδο μερικών μηνών τα πράγματα ηρεμούν, ο φόβος εξαλείφεται και ο φθόνος εξατμίζεται ή τουλάχιστον δεν θα εκδηλώνεται φανερά.

Εφόσον ο θιγόμενος υπάλληλος έχει στοιχεία για εχθρική συμπεριφορά κάποιου συναδέλφου του, μπορεί να του ζητήσει το λόγο, ψύχραιμα, χωρίς να δείχνει ότι τον φοβάται, τον γλύφει ή τον απειλεί. Είναι πιθανόν ο άλλος (συνήθως θρασύδειλος) να αλλάξει συμπεριφορά. Αν όχι, μπορεί να αποταθεί σε υψηλότερα κλιμάκια ζητώντας βοήθεια.

Βεβαίως υπάρχουν και οι κακοήθεις (ευδοκιμούν μόνον σε μέρη που  τους σηκώνει το κλίμα) που μπορεί να αντιδράσουν με ύπουλα μέσα όπως ανώνυμα μηνύματα,  υβριστικά σχόλια, κλπ. 'Όταν τους αγνοήσει κανείς και δεν ασχοληθεί καθόλου μαζί τους, είναι πιθανόν να ηρεμήσουν.

Κι όταν το κλίμα είναι τέτοιο που δεν σηκώνει γιατρειά και η ζωή μας γίνεται πολύ δύσκολη; Τότε είναι η ώρα να ψάξει κανείς κάπου αλλού για δουλειά.Για αυτό θα πρέπει πάντα, πριν αποδεχτούμε μια πρόταση για εργασία, να μαθαίνουμε τι κλίμα επικρατεί εκεί. Αν μη τι άλλο, θα είμαστε προετοιμασμένοι ξέροντας τι θα αντιμετωπίσουμε και δεν θα βρεθούμε προ εκπλήξεως.  Συνήθως, αυτού του είδους οι πληροφορίες κυκλοφορούν στην αγορά.

Κλείνω επαναλαμβάνοντας μια συμβουλή: μην πείτε ποτέ κακό για κανένα. Μόνο χαμένος θα βγείτε.  Ο θιγόμενος θα το μάθει και εσείς θα αποκτήσετε έναν εχθρό. Στον επαγγελματικό χώρο δεν πρέπει να κάνουμε εχθρούς. Κι αν δεν συμπαθούμε κάποιον, να μην το δείχνουμε. Είναι απίστευτο το πόσο εύκολο είναι, και συχνά γίνεται, κάποιος να πει σε κάποιον άλλο κάτι που θα μας βλάψει επαγγελματικά, χωρίς εμείς να το μάθουμε ποτέ. Όπως και το ανάποδο, να μιλήσει καλά για εμάς... (flowmagazine)