Είναι μια έκφραση που θα την πει κάποιος όταν αναφερθεί στον Άγιο Παντελεήμονα, τον φιλάνθρωπο, «Ανάργυρο», ιατρό και ελεήμων, προστάτη των αρτοποιών και όλων των αναπήρων.
Ο Άγιος υπήρξε ιατρός στο επάγγελμα και θεράπευε τους ασθενείς χωρίς να λαμβάνει χρήματα. Είχε τη φήμη ότι θεραπεύει «χωλούς, τυφλούς με πάσαν εξουσίαν». Γι’ αυτό και παρουσιάζεται να κρατά πάντα ένα κουτί ανοιχτό, που στο εσωτερικό του διακρίνονται ιατρικά-χειρουργικά εργαλεία.
Κατά το συναξάρι, ο Άγιος λεγόταν Παντολέων, αλλά οι Χριστιανοί τον είπαν Παντελεήμονα, για τη φιλανθρωπική δράση του.
Θεωρείται από τους πιο δημοφιλείς αγίους της Ορθοδοξίας, καθώς τον τιμούν και οι Καθολικοί την ίδια μέρα, (27 Ιουλίου) με το όνομα «Pantaleone».
Εκτός από ίαση και ψυχική σωτηρία, πρόσφερε και άρτο σε όσους δεν είχαν να φάνε. Όπως, δεν θα μπορούσε να μην εξασφαλίσει την τροφή για τα παιδιά και ιδιαίτερα για τα βρέφη.
Μια παράδοση λέει ότι, όσες γυναίκες δεν «κατέβαζαν» γάλα, πήγαιναν στο κρυφό αγίασμα του αγίου (σε μια σπηλιά), όπου κρέμονταν τρεις σταλαχτίτες. Οι γυναίκες θύμιαζαν στ’ όνομα του αγίου και μετά έπιναν από τις σταγόνες που έσταζαν… κι έτσι κατέβαζαν γάλα για τα μωρά τους.
Μια άλλη παράδοση λέει ότι γύρω στα 1830, σ' ένα χωριό, στο Άστρος της Κυνουρίας, παρουσιάστηκε ένας περίεργος άνθρωπος, που άρχισε να διαδίδει επίμονα ότι ήταν ο Άγιος Παντελεήμονας, που ήρθε να σώσει τον κόσμο από τις διάφορες αρρώστιες, που τον μάστιζαν.
Ο άγνωστος, δεν έκανε το παραμικρό θαύμα. Επειδή, όμως, δεν ενοχλούσε κανέναν με την παρουσία του, τον άφηναν να λέει ό,τι θέλει.
Η φήμη όμως πως στο χωριό της Κυνουρίας παρουσιάστηκε ο Άγιος Παντελεήμονας, απλώθηκε γρήγορα σε όλη την Ελλάδα. Επόμενο ήταν, όσοι έπασχαν από τα μάτια τους, τ’ αφτιά τους, τα πόδια τους και από ένα σωρό άλλες ασθένειες, παράτησαν τα σπίτια τους και τις δουλειές τους και ξεκίνησαν να πάνε στο Άστρος, με την ελπίδα ότι θα γίνουν καλά.
Οι ανάπηροι και οι ασθενείς ήταν τόσοι πολλοί, που καθώς περνούσαν από τα χωριά για να πάνε στο μικρό εκείνο χωριουδάκι, τους έβλεπε ο κόσμος κι έλεγε: «Κουτσοί, στραβοί, στον Άγιο Παντελεήμονα».
Έτσι έχει μείνει η λαϊκή παροιμία που λέγεται για τις εύκολες προσφυγές σε καλόβολους προστάτες.
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος-Παιδαγωγός
