Ο Αλωνάρης, ο Αλωνιστής, ο Αηλιάς, ο Γυάλινος και Γυαλιστής (ίσως επειδή γυαλίζουν- ωριμάζουν τα σταφύλια), ο Λυαλιστής, ο Γιούλης, ο Δευτερογιούνης, ο Δευτερούλης, ο Θεριστής, ο Λιοτρόπης ο Φουσκομήνας, ο Χορτοθέρης, ο Χορτοκόπος είναι μερικά από τα ονόματα που έχει δώσει ο λαός μας στον Ιούλιο μήνα.
Αυτές οι ονομασίες οφείλονται είτε γιατί ο μήνας αυτός είναι ο κατεξοχήν μήνας του αλωνισμού των σιτηρών, είτε λόγω κάποιων εορτών του μήνα αυτού, είτε λόγω των καιρικών συνθηκών που επικρατούν, κ.α.
Το όνομά του, Ιούλιος οφείλεται στη γέννηση του Ιουλίου Καίσαρα, που γεννήθηκε το μήνα Εκατομβαιώνα των Αθηναίων, «Quintilis» για τους Λατίνους, διότι στο δικό τους ημερολόγιο ήταν ο πέμπτος μήνας, όταν ο χρόνος άρχιζε από το μήνα Μάρτιο.
Γνωστές επίσης είναι και οι παροιμίες που λέει ο λαός μας για το μήνα αυτό, όπως: «Χιόνισε μέσ’ τον Γενάρη; Να οι χαρές του Αλωνάρη!», «Κότα, πήτα τον Γενάρη, κόκορα τον Αλωνάρη», «Στο κακορίζικο χωριό τον Αλωνάρη βρέχει», «Τζίτζικας ελάλησε, άσπρη ρόγα γυάλισε», « Της Αγιάς Μαρίνας σύκο και του Αη Λιά σταφύλι και τ’ Αγίου Παντελεήμωνα γεμάτο το κοφίνι» κ.τ.λ.
Παρά τις πολλές αγροτικές εργασίες αυτού του μήνα, ο ελληνικός λαός, σέβεται και τιμά κάποιες γιορτές, διακόπτοντας κάθε ασχολία του.
Έτσι η πρώτη γιορτή που συναντάμε είναι αυτή στις 2 Ιουλίου «Της Παναγίας της Βλαχέρνας». Η Παναγία η «Καψοδεματούσα» και «Καψοχεροβολού» μπορεί να «τιμωρήσει» όποιον δε σταματήσει τις δουλειές και να του κάψει τα δεμάτια των θερισμένων δημητριακών.
Στις 7 του μήνα της Αγίας Κυριακής, συνηθίζουν, εκτός του σταματήματος του αλωνισμού και του θερισμού, να μην ζυμώνουν και να μην βάζουν πρώτη φορά ψωμί στο φούρνο.
Σε αντίθεση με τους παραπάνω Άγιους, ο Άγιος Προκόπης, που τιμάτε στις 8 του μήνα, «θέλει την εργασία» για να υπάρξει προκοπή.
Έτσι, οι γεωργοί συνεχίζουν τις εργασίες τους και είναι ευλογία για τις κηπουρικές εργασίες και τη σοδειά που θα έρθει (Ο Προκόπης κόβει αγγούρια).
Επίσης είναι ο Άγιος που επικαλούνται για τις ευχές σε γάμους, για να φέρει προκοπή και ευλογία στους νεόνυμφους, όπως ακόμα και οι στείρες γυναίκες για να τεκνοποιήσουν.
Στη συνέχεια στις 15 Ιουλίου, των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίτης, πρόκειται για μητέρα και γιο, συνηθίζουν στην Κάρπαθο να πηγαίνουν τα σύκα στην εκκλησία για να τα ευλογηθούν, αποκαλώντας τον Άγιο και «Συκαλά».
Επειδή στην εικόνα των αγίων, απεικονίζεται ο Άγιος με ματωμένο κρανίο, λόγο του μαρτυρίου του, τον θεωρούν ειδικό προστάτη των παιδιών και των τραυματισμένων.
Μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του καλοκαιριού, είναι της Αγίας Μαρίνας, στις 17 Ιουλίου. Ο λαός μας τιμά και σέβεται τη μνήμη της με πίστη, κατάνυξη και ευλάβεια.
Η Αγία έχει συνδεθεί με πολλές πτυχές της ζωής του Ελληνικού λαού. Τιμούν και σέβονται τη μνήμη της, οι «στεριανοί», οι «θαλασσινοί», οι πολύτεκνοι, οι άτεκνοι, οι έγκυες, οι μητέρες, οι ψυχολόγοι, οι ψυχίατροι…
Άλλη μια μεγάλη γιορτή του καλοκαιριού είναι στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία. Κάθε ξωκλήσι στις κορυφές των Ελληνικών βουνών γιορτάζει…
Θεωρείται προστάτης των γουναράδων, λόγω «μηλωτής» (προβατίσια μάλλινη γούνα- προβιά) αλλά και των μετεωρολόγων. Επίσης θα μπορούσε να είναι, με λίγη φαντασία, και των αστροναυτών, λόγω πύρινου άρματος.
Ένα από τα πιο δημοφιλή πανηγύρια του καλοκαιριού είναι στις 26 Ιουλίου, της Αγίας Παρασκευής, της προστάτιδας των ματιών.
Στα εικονίσματα βλέπουμε μια νεαρή κοπέλα να κρατάει δυο ανθρώπινα μάτια μέσα σ’ ένα δίσκο.
Στις νεοελληνικές παραδόσεις παρουσιάζεται η Αγία Παρασκευή και ως δρακοντοκτόνος.
Στο τέλος του μήνα στις 27, τιμούμαι τον Άγιο Παντελεήμονα τον κατεξοχήν προστάτη των αναπήρων. «Κουτσοί, στραβοί στον ‘Αγιο Παντελεήμονα»!
Επίσης είναι προστάτης των αρτοποιών και θεωρείται από τους πιο δημοφιλείς αγίους της Ορθοδοξίας, καθώς τον τιμούν και οι Καθολικοί την ίδια μέρα, (27 Ιουλίου) με το όνομα «Pantaleone».
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος
Παιδαγωγός- Εμψυχώτρια
