Δευτέρα 16 Απριλίου 2012

Της Διακαινησίμου ή «ασπροβδομάδα»


Φάγαμε, ήπιαμε, σουβλίσαμε και τον οβελία μας, ρίξαμε και έναν χορό, όπως προστάζουν οι γιορτινές μέρες. Όλοι γυρίσαμε στις δουλίτσες μας, στην καθημερινότητα και στη ρουτίνα.


Η βδομάδα που διανύουμε, όμως παρόλο που τη θεωρούμε σαν όλες τις άλλες, δεν είναι. Η γιορτή της Ανάστασης συνεχίζεται. Κατά την παράδοση η βδομάδα αυτή, λέγεται «της Διακαινησίμου» ή «ασπροβδομάδα» και έχει τα «Λαμπροήμερα» ή «Λαμπρόσκολα».
Είναι μια βδομάδα, σε αντίθεση με αυτή που πέρασε, που όλοι μας γιορτάζουμε, χαιρόμαστε για την Ανάσταση του Θεανθρώπου. Παράλληλα χαίρεται και η φύση, καθώς η άνοιξη έχει μπει για τα καλά. Όπως σε κάθε μεγάλη γιορτή, έτσι και αυτή, έχει τα δικά της ήθη, έθιμα δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις.
Τη Δευτέρα και την Τρίτη του Πάσχα ή αλλιώς την Ασπροδευτέρα ή Νια Δευτέρα και Ασπροτρίτη ή Νιότριτο είναι η συνέχεια της Λαμπρής. Δεν κάνουν καμία δουλεία και σε μερικές περιοχές δε λούζονται γιατί πιστεύουν ότι θα ασπρίσουν τα μαλλιά τους γρήγορα.
Επίσης έχουμε και εδώ νεκρικά έθιμα, που είναι κουλούρια και κόκκινα αβγά. Σε μερικές περιοχές πετούν στο γκρεμό τ’ αβγά, «αν μια χρονιά δεν ρίξουν τα κόκκινα αβγά στο βράχο, η σοδειά τους θα καταστραφεί».
Στα Μέγαρα, έχουμε τα «Ρουσάλια». Μα ομάδα παιδιών ή ανδρών, τη Δευτέρα του Πάσχα πηγαίνουν στα σπίτια μ’ ένα σταυρό από λουλούδια και τραγουδούν:
«Να σας πούμε τα Ρουσάλια; (Πέστε τα, βρε παλικάρια.) Να στα πούμε εσένα πρώτα, που σε ηύραμε στην πόρτα, κ’ εξ υστέρου της κυράς μας και της ρουσοπερδικάς μας. Δάφνη, πήρες μου κλωνάρι, να με πάρει το ποταμί, να με πάει τη Δύση-Δύση, κάτω στη γυαλέρνια βρύση…». Η νοικοκυρά με τη σειρά της, τους δίνει δυο αβγά.
Τη Πέμπτη της Διακαινησίμου, μερικοί έχουν σαν έθιμο έναν εορταστικό χορό, ο οποίος είναι προς τιμή του ανέμου, προκαλώντας τον μετεωρισμό του βοριά (ΝΑ άκρο της Εύβοιας).
Αυτό το έθιμο συνηθίζεται κυρίως στις Κυκλάδες, πιστεύοντας ότι θα «πέσει ο άνεμος» (Πέφτη=Πέμπτη), για να μην προκαλέσει μεγάλες καταστροφές στις φυτείες των νησιών.
Την Παρασκευή της Διακαινησίμου, γιορτάζεται η Παναγία ως Ζωοδόχος Πηγή. Πρόκειται για «κινητή» εορτή, που γιορτάζουν οι: Ζώης, Ζωή και Πηγή.


Καταλήγοντας αυτή η εβδομάδα, φτάνουμε στην Κυριακή του Θωμά, το Αντιπάσχα ή τα Ξώλαμπρα. Εκείνη την ημέρα, πηγαίνουμε το υπόλοιπο της λαμπάδας της Ανάστασης στην εκκλησία και την καίμε.


Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος-Παιδαγωγός