Πρώτη Μαΐου, ημέρα που συμβολίζει την τελική νίκη
του καλοκαιριού κατά του χειμώνα και ημέρα ορόσημο
για τους αγώνες του εργάτη.
Την
Πρωτομαγιά του 1886 οι εργάτες στις Ενωμένες Πολιτείες της Αμερικής,
ξεσηκώνονται ενάντια στο καθεστώς της απάνθρωπης εκμετάλλευσης ζητώντας: «Οκτώ
ώρες δουλειάς, οκτώ ώρες μόρφωσης και διασκέδασης και οκτώ ώρες ύπνο».
Γρήγορα η εξέγερση απλώνεται σε όλες
τις βιομηχανικές περιοχές της Αμερικής, ενώ στο Σικάγο κορυφώνεται.
Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίζεται η
εργατική πρωτομαγιά το 1892, με τον σοσιαλιστή Σταύρο Καλλέργη, ο οποίος
οργάνωσε την πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση.
Το 1893, 2.000 άτομα συμμετείχαν στην
Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση με αιτήματα: Κυριακή αργία, οχτάωρο, κρατική
ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Το 1894, στο Στάδιο μια ογκώδης
συγκέντρωση διεκδικεί τα παραπάνω αιτήματα. Η αστυνομία θα συλλάβει 10 στελέχη
του Σοσιαλιστικού Ομίλου, ενώ τον Αύγουστο φυλακίζεται ο Σταύρος Καλλέργης.
Το 1936, ο Μάης βρίσκει τους
καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης ξεσηκωμένους. Μετά από μια σειρά κινητοποιήσεων
που αρχίζουν από τον Φλεβάρη, στις 4 Μάη 5.000 καπνεργάτες ξεκινούν πορεία στο
κέντρο της πόλης. Στις 8 Μάη γίνεται καθολική απεργία στη Θεσσαλονίκη, που
εξαπλώνεται σε Ξάνθη, Αγρίνιο, Κομοτηνή, Σέρρες, Ελευσίνα. Στις 9 Μάη, ημέρα
Σάββατο, 50.000 λαού διαδηλώνει κάτω από τα γραφεία των αυτοκινητιστών. Η
αστυνομία σκοτώνει τον οδηγό Τάσο Τούση. Η πόλη έχει περάσει στα χέρια της
Κεντρικής Απεργιακής Επιτροπής.
Το 1944, 200 προλεταριακοί αγωνιστές
οδηγήθηκαν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής και εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς.
Το 1976, πρώτη Μαΐου, σκοτώνεται σε
τροχαίο ο Αλέκος Παναγούλης, που έχει μείνει στην ιστορία σαν σύμβολο της
αντίστασης κατά της χούντας και για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον
δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Η συγκυρία του θανάτου του
χαρακτηρίζεται από πολλούς ιδιαίτερα ύποπτη, επειδή μόλις λίγο καιρό πριν το
θάνατό του, είχε φέρει στη δημοσιότητα στοιχεία από τα μυστικά αρχεία της ΕΣΑ.
Πρώτη Μαΐου, μέρα χαράς και πάλης,
μέρα με διπλό νόημα και χαρακτήρα. Ας ελπίσουμε πως κάποτε θα καταργηθεί
οριστικά η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας και
θα γιορτάζουμε τον ερχομό της άνοιξης και την μνήμη αυτής της ημέρας.
Καλλιόπη Γραμμένου
Παιδαγωγός-Δημοσιογράφος
