Η
πρώτη καταγεγραμμένη εμπορική χριστουγεννιάτικη κάρτα εμφανίστηκε...
στη
Βικτωριανή Αγγλία. Σύμφωνα με σχετικές αναφορές, σχεδιάστηκε τo 1843 από τον
καλλιτέχνη John Callcott Horsley κατόπιν παραγγελίας του φίλου του Sir Henry
Cole, ιδρυτή του μουσείου Victoria & Albert.
Ο
Cole, καθότι πολυάσχολος, δεν είχε χρόνο να γράψει ευχητήριες επιστολές σε
φίλους και συγγενείς και ζήτησε τη βοήθεια του Horsley. Έτσι γεννήθηκε η πρώτη
κάρτα και μαζί της μια νέα βιομηχανία. Στη συνέχεια ο Joseph Cundall, εκδότης
εικονογραφημένων ιστοριών για παιδιά, εξέδωσε 1.000 αντίγραφα της κάρτας, τα
οποία πουλήθηκαν σχεδόν όλα προς ένα σελίνι το καθένα. Ένα από τα αντίτυπά της,
αυτό που έστειλε ο Cole στη γιαγιά του το 1843, πουλήθηκε το 2001 προς 22.500
λίρες κατακτώντας τον τίτλο της πιο ακριβοπληρωμένης κάρτας στον κόσμο.
Με γιρλάντες, φιλανθρωπία και
οικογενειακή ευτυχία
Η
κάρτα που φιλοτέχνησε ο Horsley είχε το μέγεθος μιας συνηθισμένης ταχυδρομικής
κάρτας, έφερε το δημοφιλές ευχετήριο μήνυμα που διατηρείται μέχρι και σήμερα
(Χαρούμενα Χριστούγεννα και ευτυχές το νέο έτος) και αντικατόπτριζε τα ήθη της
εποχής. Οι γιρλάντες από κισσό που ζωγράφισε δημιουργούσαν ένα ρομαντικό
πλαίσιο και τα σχέδιά της αναπαριστούσαν φιλανθρωπικές πράξεις (ένδυσης και
σίτισης φτωχών και πεινασμένων). Το κεντρικό θέμα έδειχνε μια χαρούμενη
οικογενειακή συγκέντρωση, όπου τα μέλη της έκαναν μια πρόποση για τα
Χριστούγεννα. Σε αυτή την πρώτη κάρτα ήταν εμφανή και τα δυο βασικά στοιχεία
των Βικτωριανών Χριστουγέννων, δηλαδή οι αγαθές πράξεις και ο συνδυασμός καλού
φαγητού και ποτού.
Με άνθη, πουλιά και ξωτικά
Οι
αγγλικές χριστουγεννιάτικες κάρτες που ακολούθησαν (τυπωμένες με τη μέθοδο της
χρωμολιθογραφίας) είχαν ρομαντικό ύφος και περίτεχνες ανάγλυφες χρωματιστές
μπορντούρες. Απεικόνιζαν συνήθως άνθη ή πουλιά επάνω στα κλαδιά, χαρούμενα
παιδιά με παιχνίδια και λουλούδια στα χέρια, λιλιπούτειες νεράιδες και ξωτικά
και γενικά εικόνες φύσης, παιχνιδιού και χαράς.
Σε φτηνή αμερικάνικη έκδοση
Το
1875 η βιομηχανία της χριστουγεννιάτικης κάρτας πέρασε στην άλλη πλευρά του
Ατλαντικού και οι Αμερικανοί άρχισαν να τυπώνουν τις πρώτες τους κάρτες για τα
Χριστούγεννα σε πιο φθηνές εκδόσεις έχοντας ως θέμα λουλούδια και πουλιά και
προσθέτοντας στη συνέχεια χιονισμένα τοπία, τζάκια και παιδιά να παίζουν. Ο
Λευκός Οίκος ενέταξε το 1953 τις γιορτινές κάρτες στο εθιμοτυπικό του (επί
προέδρου Eisenhower) με σκηνές από τον ίδιο τον Λευκό Οίκο. Το ίδιο έκανε και η
βασίλισσα Βικτωρία της Αγγλίας από το 1840 βάζοντας καλλιτέχνες να φιλοτεχνούν
κάρτες με πορτρέτα της βασιλικής οικογένειας, προκειμένου να σταλούν σε
συγκεκριμένα άτομα.
Η πρώτη της Unicef
Πρώτη
στον χορό των εορταστικών καρτών για ενίσχυση του φιλανθρωπικού της έργου μπήκε
η Unicef. Η πρώτη χριστουγεννιάτικη κάρτα της σχεδιάστηκε το 1949 από μια
7χρονη Τσεχοσλοβάκα… (bimag)
