Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

Ο αναρχικός Ηλίας Πετρόπουλος για τον κομμουνιστή Λάκη Σάντα...



Tο  παρακάτω κείμενο του  συγγραφέα Ηλία Πετρόπουλου γράφτηκε στο Παρίσι στις 20-4-1993. Δημοσιεύτηκε, μαζί με την αφήγηση του Λάκη Σάντα, στην  εφημερίδα  Ελευθεροτυπία στις 31-5-1993 . Ακολουθεί το πρωτότυπο (πολυτονικό) κείμενο...


O  θνικς  Ήρωας Λάκης Σάντας
Του Ηλία Πετρόπουλου
Γράφω μ δέος γι τν Σάντα. 
Κάθε φορά πού μ πισκέπτεται νας γνωστός μου φοιτητής, τν ρωτάω ν ξέρει τν Λάκη Σάντα. πάντηση εναι πάντα ρνητική.
λλειψη στορικς μνήμης, πού τόσο χαρακτηρίζει τν νεοέλληνα, ποδεικνύει τι λας μας πρε τ κακ μονοπάτι. Σάντας, μαζ μ τν Γλέζο, πιτέλεσαν μίαν θνικ ρωϊκ πράξη. Κα πι συγκεκριμένα, Σάντας κα Γλέζος εναι ο πρτοι γωνιστές, πού ξεκίνησαν τν ντίσταση κατ τν χιτλερικν, ν τν Ερώπη.
Ατ γινε τν νύχτα 30/31 Μαου 1941 — δηλαδή, τότε κριβς πού πεσε κα Κρήτη στ νύχια τς Βέρμαχτ. στορικ στιγμ ταν τόσον ενοϊκ γι τν νατσιστικ Γερμανία, στε τ κουράγιο (, μλλον, τ θράσος) τν δύο πατριωτν μο προξενοσε νέκαθεν ναν ερ σεβασμό. Δν προτίθεμαι ν περιγράψω τ γεγονός. πλς, θέλησα ν π δυ γκάρδιες φράσεις γι τν θνικ ρωα Λάκη Σάντα, πού συμβαίνει ν εναι κα γαπημένος μου φίλος. Γνωρίζω, βέβαια, κα τν Μανόλη Γλέζο π τν ποχ τς Χούντας, ποτε πέρναγα συχν π τ βιβλιοπωλεο του (— κε, μάλιστα, συνάντησα μι φορ κα τν Παρτσαλίδη). στόσο, σήμερα τ θέμα μου εναι Σάντας.
Πάντα μου πιθυμοσα ν γνωρίσω τν Σάντα, λλα τ νειρο ατ δ γινότανε ν πραγματοποιηθε γιατί Σάντας εχε καταφύγει, τ 1951, στν Καναδά, που μεινε δώδεκα χρόνια. Τελικς, πρν εκοσι χρόνια, πέσαμε στν δια φυλακ μ τν Σάντα. Κι κε φούντωσε ντονη φιλία μας. π’ ,τι θυμμαι, διόρρυθμη ατ φιλία — νάμεσα σ’ ναν ναρχικ κι ναν κομουνιστ — παραξένευε διαιτέρως τος λλους πολιτικος κρατουμένους. μως, Σάντας εναι νας ντρας πού δν κωλώνει μπροστ σ τέτοιες λεπτομέρειες…

Γράφω μ γάπη γι τν Σάντα.
Λατρεύω τς φηγήσεις. Λάκης Σάντας εναι γεννημένος φηγητής. Γι ν εσαι σπουδαος φηγητς πρέπει νάχεις βιώματα κα μπειρίες. Σάντας ζησε μι ζω γεμάτη. Γι’ αυτ κα μ γοήτευε μ τς φηγήσεις του. Περάσαμε μέρες κα μέρες, κλεισμένοι στ κελί μου, ατς μιλώντας κι γώ κούγοντας. Λάκης μιλάει μ πάθος, γιατί εναι φλογερς νθρωπος, γιατί εναι αθόρμητος κα τζόρας.
Μο διηγήθηκε ξέχαστες στορίες: λλοτε γι τ πς πέρασε μ καΐκι ρης
Βελουχιώτης π τ Γαλαξίδι στν Μορι (μετ π γενναία οζοποσία) κα λλοτε πώς διος Σάντας μαζ μ τν Φλωράκη μειναν κρυμένοι, τρες μέρες, σ μι τρύπα γι ν σωθον π τος φασίστες. λα σα μο επε Λάκης εναι χαραγμένα στ μνήμη μου. Καί, προπάντων, φήγηση τς στορίας μ τν χιτλερικ σημαία τς κρόπολης. μολογ τι θάθελα πολ ν ξανακούσω τν Λάκη, ν μο φηγεται κενες τς στορίες πού συνταράξανε τ γενιά μας.

Γράφω γι ν τιμήσω τν Σάντα.
Τν ποχ πού Λάκης Σάντας κα Μανόλης Γλέζος κατέβαζαν τν σημαία μ τν σβάστικα δν νκαν στ Ε.Α.Μ. νταξή τους στν ντίσταση γινε τ 1942. στόσο, φαίνεται τι δη σανε ριστεροί. Τυπικά, ννοια τς ριστερς νάγεται στν Γαλλικ πανάσταση. λλά, ριστερ κα ναρχισμς εναι πανάρχαιες ννοιες. Βλέποντας τ πράγματα κάτω π μι πλατύτερη πτική, μπορες ν πες νέτως τι ο νδο φακίρηδες ρημίτες ρισμένων ποχρώσεων, ο κυνικο φιλόσοφοι, ο ραβες κα θωμανοί ντερβίσηδες πού προέρχονταν π κάποιες σέκτες κτλ. κφράζανε μίαν δεολογία διαμαρτυρίας, δηλαδή, μίαν ριστερή, κα ναρχική, κοσμοθεωρία. Τιμώντας τν Σάντα, θέλω ν τιμήσω τν ντίσταση, τν ριστερά, τν αώνια ριστερά. Σήμερα στν χώρα μας, που τ κουρέλια τς Νέας ρθοδοξίας, που ο καραγκιόζηδες το ρατσιστικο θνικισμο, που ο κωλογλεφτες τς Δεξις, προσπαθον ν δημιουργήσουν να κλμα χαοτικς μισαλλοδοξίας, ριστερ παραμένει στ ρεθρο τς πολιτικς ζως κα — παίρνοντας μίαν νάσα — προετοιμάζει τν νασυγκρότησή της. Στ πλαίσιο τς μπουρζουάδικης δθεν-Δημοκρατίας στεκόμαστε λοι μας (μαζ κα Σάντας), φαινομενικς σαστισμένοι, κα περιμένουμε ν ξεδιαλύνει κουρνιαχτς πού σηκώθηκε π τ γκρέμισμα τς Σοβιετικς νωσης, πού μ πιμον εχε προβλέψει Καστοριάδης. Μέσα σ’ ατ τ θολούρα Σάντας παρέμεινε γνός, μ ποκύπτοντας μήτε στν ποια πολιτικ μόδα, μήτε στ δολώματα το ψευτο-ριστερο ΠΑΣΟΚ.
Παρίσι 1993. (seisaxthia)