Ρούντολφ Νουρέγιεφ: 20 χρόνια από το θάνατό του

Ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ αποτέλεσε μία παγκόσμια χορευτική ιδιοφυΐα τις δεκαετίες 1960-1970 αλλάζοντας το τοπίο στο μπαλέτο και στην εξέλιξη του χορού. Η ικανότητα του να...

προσαρμόζει την κάθε του ερμηνεία αντίστοιχα με το ρόλο και η ενέργειά του επάνω στη σκηνή παραμένουν ακόμα και σήμερα αξιοσημείωτες.
Ο Νουρέγιεφ γεννήθηκε στις 17 Μαρτίου του 1938 κοντά στο Ιρκούτσκ της Σιβηρίας στο τρένο Trans-Siberian Express όταν η μητέρα του ταξίδευε να συναντήσει τον πατέρα του που υπηρετούσε στον Κόκκινο Στρατό όντας αφοσιωμένος κομμουνιστής. Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Μόσχα μέχρι το 1941 για να μεταφερθεί μέχρι το 1943 στη Δημοκρατία Μπασκίρ και να καταλήξει μέχρι το 1955 στην Ufa. 

Ο νεαρός Νουρέγιεφ είχε δείξει από μικρός την αγάπη του για το μπαλέτο παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, ο οποίος δεν συμφωνούσε με κάτι τέτοιο με αποτέλεσμα πολλές φορές να το σκάει από το σπίτι για να παρακολουθεί τα μαθήματα. Σπούδασε χορό με τα Μπαλέτα Ufa και με την δική του επιμονή κατάφερε να συνεχίσει τις σπουδές του στο Χορογραφικό Ινστιτούτο του Λένινγραντ σε ηλικία 17 ετών σχετικά μεγάλος για το μπαλέτο.

Υπήρξε ένας εξαιρετικός αλλά συνάμα και επαναστάτης φοιτητής με καθηγητή τον Alexander Pushkin πετυχαίνοντας ωστόσο να παρακάμψει το corps de ballet και να περάσει απευθείας σε σόλο ρόλους στα μπαλέτα Κίροφ. Το μεγάλο ταλέντο του δεν μπορούσε παρά να λάμψει και ο Νουρέγιεφ δεν δίστασε να απορρίψει συνεργασίες με τα μπαλέτα Μπολσόι και τις χορευτικές εταιρίες Stanislavsky-Nemirovich-Dachenko παραμένοντας στα Κίροφ και περιοδεύοντας μαζί τους για τρία χρόνια.
Ωστόσο, το Κομμουνιστικό Κόμμα και η KGB δεν εμπιστευόταν την πολιτική πίστη του Νουρέγιεφ και όχι άδικα, ενώ εκείνος φρόντισε να τους ερεθίζει διατηρώντας εξαιρετικές σχέσεις με δυτικούς όντας σε περιοδείες. Μάλιστα, ευρισκόμενος στο αεροδρόμιο Le Bourget του Παρισιού έτοιμος να πετάξει για το Λονδίνο το 1961 σε ηλικία 23 ετών με τα Κίροφ τον σταμάτησαν θέλοντας να τον στείλουν πίσω στη Ρωσία. Με τη βοήθεια φίλων του αλλά και της Παρισινής αστυνομίας ο Νουρέγιεφ κατάφερε να ξεφύγει από τους πράκτορες της KGB και να βρει καταφύγιο στη Γαλλία.
Αυτό το γεγονός θα του χάριζε μεγάλη αναγνώριση αλλά θα έπαιζε κύριο ρόλο και στην αποστασία και άλλων εξαιρετικών Ρώσων χορευτών όπως η Ναταλία Μακάροβα και ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ.

Ωστόσο, το 1962, η Σοβιετική Ένωση θα καταδίκαζε τον Νουρέγιεφ ερήμην του σε 7 χρόνια φυλάκιση για εσχάτη προδοσία έως ότου ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ θα χαλάρωνε τους περιορισμούς στους σοβιετικούς εξόριστους το 1989. Ο Νουρέγιεφ κατάφερε τότε να επισκεφθεί την Ρωσία για να δει την ετοιμοθάνατη μητέρα του ενώ κατάφερε να χορέψει και στην Αγία Πετρούπολη για πρώτη φορά μετά την φυγή του, ενώ παράλληλα η ποινή για εσχάτη προδοσία ακυρώθηκε.

Την περίοδο μετά την αποστασία του από την Σοβιετική Ένωση ακολούθησαν παραστάσεις στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο το Σικάγο, ενώ η συνεργασία του με την διάσημη μπαλαρίνα Margot Fonteyn στη Ζιζέλ που ήταν 19 χρόνια μεγαλύτερή του στο Govent Garden με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου αποτέλεσε σταθμό στην καριέρα του. Εκείνη την εποχή έγραψε και την αυτοβιογραφία του, ενώ η συνεργασία του με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου θα αποτελούσε μια μακρόχρονη σχέση καθώς διήρκησε μέχρι το 1977 χωρίς ποτέ να θελήσει ωστόσο ο ίδιος να ενταχθεί ως βασικό μέλος προτιμώντας να έχει πάντα τον ρόλο του βασικού επισκέπτη χορευτή. 

Στη σκηνή ανέβασε μια σειρά από πολυάριθμα έργα κλασσικών αλλά και σύγχρονων χορογράφων όπως των Paul Taylor και Glen Tetley, ενώ εμφανιζόταν συχνά και στην τηλεόραση. Η διαδρομή του και η προσωπικότητά του αποτέλεσαν έναυσμα για μια μεγάλου μήκους ταινία ενώ για ένα χρόνο είχε και το δικό του σόου στο Μπρόντγουεϊ. Το 1977 θα έκανε και το ντεμπούτο του ως ηθοποιός υποδυόμενος τον Ροδόλφο Βαλεντίνο υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Ken Russell, ενώ γύρισε και άλλη μία ταινία το 1983, το ‘Exposed’ με σκηνοθέτη τον James Tobak… (capital)