Γράφει ο Γιώργος
Λαμπίρης
«Το χαρούπι ήταν η
τροφή των φτωχών και πεινασμένων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη γερμανική
κατοχή», ίσως να σκεφτείτε...
Οι παλαιότεροι ίσως
να θυμούνται το τουρκικό φορτηγό-πλοίο, Κουρτουλούς, το οποίο μετέφερε
σημαντικές ποσότητες χαρουπιού στην Ελλάδα, ιδίως στη διάρκεια του μεγάλου
λοιμού το 1940.
«Το χαρούπι είναι
μόνο για να ταΐζουμε τα ζωντανά», μπορεί να πουν κάποιοι άλλοι απαξιωτικά.
«Το χαρούπι είναι
απλά παρεξηγημένο», θα σας πω εγώ. Δεν είναι ούτε ζωοτροφή, ούτε η τροφή των
φτωχών και πεινασμένων της κατοχής.
Σίγουρα πάντως δεν
είναι μόνο κάτι ή όλα τα παραπάνω.
Πρόκειται για έναν
από τους πιο εκλεπτυσμένους και θρεπτικούς καρπούς της ελληνικής γης. Σε
αντίθεση με την Ελλάδα, όπου ελάχιστοι γνωρίζουν τη χρησιμότητά και τα παράγωγά
του, είναι πολύ δημοφιλής στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού.
Ένας Έλληνας του
Καναδά, ο Ηλίας Μανούσακας τα γνώριζε όλα αυτά.
Όπως γνώριζε ότι θα
έπρεπε να καλύψει το κενό τεχνογνωσίας και ενημέρωσης των Ελλήνων για το
χαρούπι. Ότι θα χρειαζόταν να καλύψει το χαμένο έδαφος, επενδύοντας αρκετά
χρήματα. Με ασαφή χρονικό ορίζοντα για την απόδοση της επένδυσής του, γεγονός
που έκανε ακόμα πιο περίπλοκο το εγχείρημά του.
Μαζί με τον αδελφό
του Στέλιο ξεκίνησαν να επενδύουν -καταρχάς στη σκέψη και το σχεδιασμό- με
στόχο τη δημιουργία μίας πρότυπης μονάδας παραγωγής και μεταποίησης χαρουπιού.
Μετά προχώρησαν στη σταδιακή υλοποίησή της. Ο Ηλίας παρά το γεγονός ότι έζησε
πολλά χρόνια στον Καναδά, όπου ασχολήθηκε κυρίως με το χώρο της εστίασης,
αποφάσισε να επενδύσει στη χώρα του. (Ο Στέλιος αποχώρησε από την επιχείρηση
λίγο αργότερα)
Έζησε τα παιδικά
του χρόνια στην Κρήτη και γνώριζε ότι το χαρούπι διατίθεται άφθονο στο νησί
του. Έμαθε για τα οφέλη του και αποφάσισε να ασχοληθεί με αυτό τη στιγμή που οι
περισσότεροι συντοπίτες του το προόριζαν αποκλειστικά για ζωοτροφή.
Δημιούργησε μηχανήματα που βασίστηκαν σε πατέντες,
ελλείψει ανάλογης τεχνογνωσίας στην Ελλάδα. Με έδρα το Ρέθυμνο, η Creta Carob,
μία οικογενειακή επιχείρηση, κατάφερε χρόνο με το χρόνο να αυξάνει σταθερά το
τζίρο της. Σήμερα διαθέτει συνεργάτες και αντιπροσώπους σε αρκετές χώρες της
Ευρώπης, ενώ το 70% των προϊόντων που παράγει προορίζεται για χώρες της
αλλοδαπής και μόνο το 30% διοχετεύεται στην εγχώρια αγορά.
Ιστορικά το χαρούπι λέγεται ότι έθρεψε τον Ιωάννη
το Βαπτιστή στην έρημο. Γι’ αυτό και βαφτίστηκε αρτόδεντρο του Αγίου Ιωάννη.
Η χαρουπιά με τις εναλλακτικές ονομασίες κερωνία, κερατέα η έλλοβος, ευδοκιμεί
σε έντονες καιρικές συνθήκες θερμότητας και ψύχους (έως και -7 βαθμούς
Κελσίου), ενώ ο καρπός της χρησιμοποιήθηκε στην Αφρική ως μονάδα μέτρησης
βάρους κατά το ζύγισμα των μπαχαρικών. Στις Ινδίες χρησιμοποιήθηκε για το
ζύγισμα του χρυσού ή πολύτιμων πετραδιών. Έτσι γεννήθηκε η λέξη καράτι, κατά
παραφθορά της λέξης «καρούπ» στα αραβικά… (alexiptoto)
