Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Σεξουαλική κακοποίηση: Ένοχο μυστικό;


Της Κωστελίδου Δόμνας


Η σεξουαλική κακοποίηση είναι ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο στην εποχή μας. Δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις οι θύτες μένουν ατιμώρητοι...


Σεξουαλική κακοποίηση είναι ο εξαναγκασμός σε ερωτική  πράξη χωρίς την θέληση του ενός, αλλά και οποιαδήποτε λεκτική ή σωματική συμπεριφορά σεξουαλικού χαρακτήρα που προσβάλλει το άτομο.
Τα περιστατικά βιασμού είναι πολύ περισσότερα απ΄ όσα γνωρίζουμε, καθώς θα πρέπει να λάβουμε υπ΄ όψη και τις περιπτώσεις που δεν αποκαλύπτονται. Και, δυστυχώς, μάλλον υπάρχουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις, επειδή τα θύματα φοβούνται να πουν τι έχει συμβεί ή τι συμβαίνει κατ' εξακολούθηση και το κρατούν μυστικό.
Ο βιασμός διαπράττεται από διάφορα πρόσωπα, από άνδρες και γυναίκες, ανεξάρτητα από τα κοινωνικά στρώματα στα οποία ανήκουν. Τις περισσότερες φορές τα θύματα είναι γυναίκες και αντιμετωπίζονται με δυσπιστία ακόμη και στις μέρες μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που θεωρούνται υπεύθυνες από την κοινωνία, αλλά ακόμη και οι ίδιες, πολλές φορές, κατηγορούν τους εαυτούς τους για το συμβάν.
Αν και επικρατεί η άποψη ότι οι δράστες είναι τις περισσότερες φορές άγνωστοι με το θύμα, έχει διαπιστωθεί ότι οι περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης γίνονται μέσα στην οικογένεια, από φίλους ή γνωστούς του θύματος.

Σεξουαλική κακοποίηση στην οικογένεια
Είναι από τις πιο επώδυνες περιπτώσεις, καθώς συνήθως ο βιασμός είναι αιμομικτικός και τις περισσότερες φορές θύτης είναι ο πατέρας και θύμα η κόρη του. Συνήθως δεν γίνεται μόνο μία φορά, αλλά κατ' εξακολούθηση, διότι το θύμα φοβάται να αποκαλύψει τι συμβαίνει και ουσιαστικά καλύπτει τον δράστη.Το θύμα που βρίσκεται σε μικρή ηλικία, νιώθει ένοχο, φοβάται την κοινωνική κατακραυγή και ντρέπεται.
Πολλές φορές και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας γνωρίζουν τι συμβαίνει και δεν το αποκαλύπτουν, γίνονται ουσιαστικά συνένοχοι. Είναι τραγικό να γνωρίζει, για παράδειγμα, η μητέρα, ότι η κόρη της κακοποιείται σεξουαλικά απο τον πατέρα της και να μη λέει τίποτα σε κανέναν, φοβούμενη για τον τρόπο που θα αντιδράσει ο κοινωνικός περίγυρος.
Αυτές οι περιπτώσεις προκαλούν τα μεγαλύτερα τραύματα στα παιδιά, διότι αν ο θύτης είναι άγνωστος, το παιδί ίσως σιγά-σιγά να το ξεπεράσει αν λαμβάνει την ανάλογη στοργή και υποστήριξη από την οικογένεια. 
Αν όμως ο θύτης είναι μέσα στην οικογένεια, το παιδί δεν μπορεί να στραφεί πουθενά για βοήθεια, αφού τα τραύματα προκαλούνται από το ίδιο το περιβάλλον του.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις που έχουν τα παιδιά είναι ποικίλες. Στην εφηβεία τους είναι πολύ δύσκολο να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις και είναι πολύ συχνό να πάσχουν από κατάθλιψη, να έχουν άγχος, θυμό, έλλειψη επικοινωνίας και άλλα.

Σεξουαλική κακοποίηση ανάμεσα σε συζύγους
Αυτή η μορφή σεξουαλικής κακοποίησης δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη, καθώς υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι όταν δύο άτομα έχουν ερωτική σχέση δεν μπορεί να υπάρξει βιασμός.
Κάτι τέτοιο, όμως δεν ισχύει, καθώς όταν ο ένας προβαίνει σε ερωτική πράξη, χωρίς τη θέληση του άλλου, θεωρείται σεξουαλική κακοποίηση, ανεξάρτητα από τη σχέση που έχουν τα δύο άτομα μεταξύ τους. Συνήθως, τα θύματα είναι οι γυναίκες.
Αυτή είναι μία τραυματική εμπειρία, καθώς οι γυναίκες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στον σύντροφό τους και πληγώνονται. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο αυτού του είδους η σεξουαλική κακοποίηση είναι εξ’ ίσου σημαντική ( ή και σημαντικότερη) με την αντίστοιχη από έναν άγνωστο. 

Συνέπειες
Τα θύματα υφίστανται σοβαρό ψυχολογικό τραυματισμό. Συνήθως, περνούν από τρεις φάσεις μετά την εμπειρία του εγκλήματος.

Στην πρώτη φάση
Yπάρχει έντονη συναισθηματική και ψυχολογική αναστάτωση. Τα θύματα κρατούν μυστικό τον βιασμό και νιώθουν θλίψη και αγωνία.

Στη δεύτερη φάση
Tα θύματα προσπαθούν να ξεχάσουν και να το ξεπεράσουν, δικαιολογώντας την πράξη του δράστη και ενοχοποιώντας τους εαυτούς τους.

Στην τρίτη φάση
Aισθάνονται κατάθλιψη και την ανάγκη να μιλήσουν σε κάποιον. Επίσης, παύουν να δικαιολογούν τον δράστη.
Τα θύματα αργούν να ξεπεράσουν το περιστατικό, νιώθουν φόβο, θυμό, ανησυχία. Πλένονται συνεχώς, έχουν εφιάλτες και κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας. Σε περίπτωση που δεν μιλήσουν και δεν λάβουν την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη, μπορεί να οδηγηθούν σε τρέλα ή και αυτοκτονία.

Αντιμετώπιση
Είναι πολύ δύσκολο να το αντιμετωπίσουν μόνοι τους οι άνθρωποι που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση.
Το πρώτο που πρέπει να κάνουν είναι να αποκαλύψουν αμέσως το περιστατικό στην οικογένεια, σε φίλους, ή σε γνωστούς και φυσικά να το καταγγείλουν στην αστυνομία.
Ύστερα, επιβάλλεται να στραφούν άμεσα σε ψυχολογική βοήθεια από ειδικούς για να τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν το τραύμα που έχουν υποστεί.
Όσον αφορά τον κοινωνικό περίγυρο και την οικογένεια του θύματος, θα πρέπει να είναι δίπλα στους ανθρώπους αυτούς και όχι να τους απομονώνουν και να τους κατηγορούν.

Πρόληψη
Είναι σημαντικό να υπάρχει η κατάλληλη ενημέρωση, έτσι ώστε να γνωρίζουμε όλοι τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση, ότι μπορεί να συμβεί στον καθένα και ότι δεν ευθύνονται τα θύματα.
Η δικαιοσύνη, πολλές φορές, δεν είναι με το μέρος των θυμάτων στις περιπτώσεις αυτές. Οι δράστες μπορεί να μην τιμωρούνται όσο θα έπρεπε ή να μην τιμωρούνται καθόλου, με αποτέλεσμα τα περιστατικά να μην μειώνονται. Γι΄αυτό θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την προστασία όλων μας... (pontos)