«Η κρίση που
επηρεάζει τον καλλιτέχνη είναι...
η γενικότερη ηθική κρίση που μας έχει κάνει να
δείχνουμε ανοχή απέναντι στην ασχήμια που δημιουργήσαμε στον πολιτισμό μας…»,
μας είπε μεταξύ άλλων η Αθανασία κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας…
Ποια γεύση, σας έχει λείψει από τα παιδικά σας χρόνια;
Αν κυριολεκτο από τα φρεσκοψημένα
κουλούρια και το φρέσκο γάλα που ετοιμάζανε ο
παππούς και η γιαγιά μου . ύμε ως προς τη λέξη γεύση
τότε σίγουρα οι μνήμες έχουν να κάνουν με το σπίτι μας στο χωριό μου όπου
μετακόμιζα για τις ημέρες του Πάσχα . Μνήμες του να ξυπνάω από τις μυρωδιές του
φρέσκου βούτυρου
Ποιος σε μύησε σε αυτό το χώρο;
Τόπος καταγωγής
μου είναι η Καρδίτσα εκεί μεγάλωσα και έζησα μέχρι να έρθω στην Αθήνα για να
σπουδάσω στον πανεπιστήμιο. Στα χρόνια τα μαθητικά είχα την ευκαιρία να μυηθώ
στο θέατρο εξαιτίας της τοπικής
θεατρικής ομάδας. Από πολύ νωρίς διαπίστωσα την αγάπη μου για ό, τι είχε να
κάνει με το θέατρο και δούλεψα πολύ ώστε το ενδιαφέρον μου αυτό από
ερασιτεχνικό να λάβει έναν επαγγελματικό δρόμο.
Τι σας έκανε να επιλέξετε και να ανεβάσετε την
παράσταση η «Καλύβα του μπαρμπα Θωμά»;
Και οι προηγούμενες θεατρικές μου δουλειές νομίζω ότι
αποδεικνύουν ότι το κίνητρο το λαμβάνω μέσα από τα καλύτερα κείμενα της
παγκόσμιας λογοτεχνίας. Αρχικά παρουσίασα τις «Μικρές Κυρίες» της Louisa May
Alcot , μετά ακολούθησε το «Με Οικογένεια» του Hector Malot και η τριπλέτα κλείνει φέτος με την «Καλύβα του μπαρμπα Θωμά» της Harriet Beecher Stowe Σίγουρα υπάρχουν αρκετά ακόμα ανάλογης σημασίας έργα που έχω στο μυαλό μου
να παρουσιάσω μελλοντικά αλλά ήδη θεωρώ ότι πέτυχα πολλά καταφέρνοντας να δώσω
σκηνική ζωή σε τρία από τα καλύτερα. Τα μηνύματα έργων που έχουν αναγνωριστεί
για την αξία τους παγκόσμια είναι τόσο ισχυρά και ταρακουνούν την ύπαρξή μας με
την αλήθεια τους, που δε μπορούν παρά να αποτελέσουν την καλύτερη έμπνευση για
ένα σκηνοθέτη ειδικά για ένα σκηνοθέτη που απευθύνεται σε παιδικό και εφηβικό
κοινό και αγαπά τα παιδιά από καρδιάς.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει κατά τη γνώμη σας, μια καλή
παράσταση;
Εξαρτάται από
διάφορους παράγοντες και το είδος της παράστασης και του κοινού που
απευθύνεται. Στο χώρο παραστάσεων που δραστηριοποιούμε εγώ σκηνοθετικά η
επιτυχία έχει να κάνει με το κατά πόσο κατορθώνεις να μεταφέρεις στο κοινό τα
συναισθήματα που ήθελε να προκαλέσει ο λογοτέχνης, στο να έχεις μαζί σου μια
δεμένη και συνεπή ομάδα και στο ό,τι στήνεις να γίνεται με σεβασμό απέναντι στον θεατή. Με απλά λόγια να φανείς αντάξιος των
προσδοκιών που προκαλεί η ιστορική αξία του έργου που επέλεξες.
Πως φαντάζεστε το μέλλον της δουλειάς σας μέσα από την
κρίση που βιώνουμε;
Οι περισσότεροι
καλλιτέχνες που μάλιστα κάνουμε και δική μας παραγωγή δουλεύουμε επί της ουσίας
όλη μας τη ζωή επί συνθηκών οικονομικής κρίσης. Το θέμα λοιπόν δεν είναι αν
έχουμε αρκετά χρήματα. Αυτό αντιμετωπίζεται. Η κρίση που επηρεάζει τον
καλλιτέχνη είναι η γενικότερη ηθική κρίση που μας έχει κάνει να δε ίχνουμε ανοχή απέναντι
στην ασχήμια που δημιουργήσαμε στον πολιτισμό μας, την υγεία μας και στα
συναισθήματά μας. Εκεί όσοι είμαστε στο χώρο της τέχνης πρέπει να έχουμε πάντα
στο μυαλό μας πώς θα βρίσκουμε τρόπους να ξυπνάμε το καλό και θετικό συναίσθημα
στους θεατές μας.
Η τηλεόραση βοηθάει στην προβολή του ηθοποιού ή τον
φθείρει άμεσα;
Δεν είχα θέσει
προσωπικά ποτέ όρια στο μέσο με το οποίο θα εργαζόμουν ως ηθοποιός. Να σας πω
την αλήθεια έχω και μεγάλη αγάπη και στον κινηματογράφο. Κανένα από τα διαθέσιμα μέσα δεν μπορεί να
φθείρει κανένα ηθοποιό που κάνει τη δουλειά του. Αυτό που φθείρει είναι η
αλαζονεία που μπορεί να προκληθεί εξαιτίας της δημοσιότητας. Αλλά αυτό μπορεί
να συμβεί με οποιοδήποτε μέσον αν και εφόσον ο ηθοποιός κινείται με ανώριμο
τρόπο.
Υπάρχει κάποια θεατρική παράσταση που θα την ταυτίζατε
με την Ελλάδα και όλα αυτά που βιώνει ως χώρα;
Τις φορές που
ταξίδεψα στο εξωτερικό διαπίστωσα ότι κάθε χώρα κουβαλάει τα δικά της
προβλήματα. Κάποια μάλιστα είναι κοινά π.χ οι άστεγοι του Λονδίνου ή η απειλή
της τρομοκρατίας στο Παρίσι, τι να πούμε για τα γεγονότα στη Συρία ή τώρα
πρόσφατα οι πυρκαγιές της Αυστραλίας και ο φονικός σεισμός της Τουρκίας . Ναι
ίσως υπάρχουν κάποιες χώρες που στο μυαλό μας είναι τέλειες. Αλλά μάλλον είναι
στο μυαλό μας. Στην καθημερινή ρουτίνα ο κάθε άνθρωπος , ο κάθε λαός κουβαλά τα
δικά του μικρότερα ή μεγαλύτερα προβλήματα. Και επίσης η ζωή είναι ρόδα.
Γυρίζει . Για να απαντήσω όμως στην ερώτηση σας
θα σας πρότεινα να δείτε τους Ανθρωποφύλακες ενός Έλληνα συγγραφέα του
Περικλή Κοροβέση. Παρουσιάζεται φέτος στο Θέατρο Τέχνης και αναφέρεται στα
χρόνια της δικτατορίας αλλά και στις συνέπειες στην ψυχή όταν η δημοκρατία
τελικά επανήλθε.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο λόγος που ο Έλληνας δεν
έχει στις πρώτες επιλογές εξόδου του το θέατρο;
Πιστεύω ότι ο
Έλληνας επιλέγει το θέατρο! Απλά όταν έχει τόσες μα τόσες πολλές επιλογές
νομίζω ότι κάνει μια λίστα. Επιλέγει κατά προτεραιότητα τι θα ήθελε να προλάβει
να δει μέσα στη σεζόν, ώστε να το συμπεριλάβει στο πρόγραμμα του. Άλλοι έχουν πιο μεγάλη λίστα από άλλους είναι
γεγονός αυτό, αλλά θεωρώ ότι λίγο ή περισσότερο όλοι θα δουν κάποιες
παραστάσεις ετήσια και θα συνοδέψουν και τα παιδιά τους σε μερικές από αυτές αν
πρόκειται για παιδικό θέατρο. Νομίζω μας φαίνεται ότι το πρόσχημα είναι
αρνητικό επειδή η αναλογία παραστάσεων – κοινού δεν ευσταθεί.
Αν σας όριζαν για λίγα λεπτά της ώρας «πρέσβη» της
ελληνικής θεατρικής σκηνής, ποια αρχαία τραγωδία θα προτείνατε στους ξένους και
γιατί;
Θα διάλεγα το κατεξοχήν αντιπολεμικό έργο τους Πέρσες
του Αισχύλου , που είναι βασισμένο σε αληθινά ιστορικά γεγονότα. Η αυτοκρατορία
της αλαζονείας των Περσών, εν τέλει, ηττήθηκε από τους Έλληνες και από έναν
πολιτισμό που «δεν αναγνώριζε τα πλούτη και την ύλη ως θεότητες» όπως
ούτε και τους ηγέτες του ω ισόθεους! Πολλές αξίες μαζεμένες στο ίδιο έργο με
τελικό νικητή τη δύναμη που σου δίνει ο πολιτισμός να βγεις από το σκοτάδι. Ίσως
για αυτό επιμένω να ζήσω όλη μου τη ζωή κάνοντας μια εργασία που στόχο έχει να
υπηρετήσει όσο περνάει από το χέρι μου τον πολιτισμό και τις μακροπρόθεσμες
θετικές συνέπειες του.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας θεατρικός συγγραφέας και
έχετε επηρεαστεί καθόλου από τη φιλοσοφία και τη γραφή του;
Στα χρόνια των
σπουδών μου τόσο εγώ όσο και οι τότε συμφοιτητές μου επηρεαστήκαμε πολύ από τον
Ιονέσκο και γενικότερα από τους συγγραφείς του λεγόμενου Θεάτρου του Παραλόγου.
Μιλάνε και αυτοί για πανανθρώπινες αξίες, αλλά επιλέγουν να δίνουν τα νοήματα
με μια ιστορία κόντρα σε αυτά που κατανοεί η λογική. Εξίσου μεγάλη επιρροή
άσκησε στη φιλοσοφία μου και η ακριβώς αντίθετη του Ιονέσκου γραφή αυτή του Μπρέχτ και κυρίως των έργων
του « Ο κύκλος με την κιμωλία» &
«Μάνα Κουράγιο»
Ποιο έργο θα θέλατε κάποια στιγμή να σκηνοθετήσετε,
που πιθανόν αυτή τη στιγμή, αστάθμητοι παράγοντες δεν σας το επιτρέπουν να το
κάνετε;
Είμαι ήδη στη
διαδικασία μελέτης για την επόμενη δουλειά μου που αν όλα πάνε καλά θα μου
δώσει την ευκαιρία να παρουσιάσω επί σκηνής έργο μιας εκ των σημαντικότερων
Ελληνίδων συγγραφέων της παιδικής λογοτεχνίας. Αυτό το κείμενο είναι ο πιο
άμεσος στόχος μου και μέχρι να υλοποιηθεί δεν μπορώ να σας μιλήσω για περεταίρω
επιλογές καθώς έχω επικεντρωθεί μόνο σε αυτό τώρα.
Θέατρο, σινεμά, σενάριο, πρόβες, παραστάσεις. Είναι
τελικά τρόπος ζωής ή ανάγκη έκφρασης και δημιουργίας;
Είναι επιλογή.
Από πολύ νωρίς στη ζωή μου επέλεξα το θέατρο. Και είμαι ευτυχής γιατί η επιλογή
αυτή με δικαίωσε και δε χρειάστηκε ποτέ να παρεκκλίνω από αυτή και αυτό με γλίτωσε από την ανασφάλεια του να
μη ξέρεις τι σε κάνει ευτυχισμένο και να το ψάχνεις μια ζωή.
Ποιο είναι το αγαπημένος σας αντικείμενο, το «γούρι»
σας;
Πλέον η
νεογέννητη ανηψιά μου. Η γέννηση της ξύπνησε πρωτόγνωρα συναισθήματα μέσα μου
και με ανάγκασε να ρίξω τους ρυθμούς για να εξασφαλίζω χρόνο και στιγμές μαζί
της.
Ποια είναι η αγαπημένης σας ατάκα;
«Όλα καλά θα
πάνε». Μέσα στην απλότητα της μου δίνει ελπίδα στα δύσκολα.
Αν σας ζητούσε ένα παιδί μια συμβουλή, τι θα του
λέγατε;
Δεν νομίζω ότι
με εκφράζει η λέξη συμβουλή. Θα του έλεγα αυτό που μου είχε πει και εμένα μια
δασκάλα μου στο δημοτικό. «Τίποτε δεν είναι τόσο περίπλοκο όσο οι ανθρώπινες
σχέσεις.»
Η Αθανασία
Καλογιάννη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καρδίτσα, από όπου ξεκίνησε την πορεία
της στο θέατρο. Σπούδασε Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ενώ το 2016
ολοκλήρωσε και το μεταπτυχιακό της στην ίδια σχολή.
Αποφοίτησε από
τη Δραματική Σχολή Αρμένη και εργάστηκε ως ηθοποιός για αρκετά χρόνια.
Παράλληλα εργάζεται ως καθηγήτρια θεατρικής αγωγής στην δημόσια εκπα ίδευση
και συντονίζει από το 2010 τη θεατρική ομάδα της Καρύστου-Μαρμαρίου.
Η Καλύβα του μπαρμπα
– Θωμά είναι το 5ο έργο που σκηνοθετεί και παρουσιάζεται αυτή την
περίοδο στον Πολυχώρο Χυτήριο στον Κεραμεϊκό στην Αθήνα κάθε Κυριακή στις 15:00
.
(Για τον ΑΥΛΟΓΥΡΟ και τον Παύλο Ανδριά)