Πέμπτη 20 Φεβρουαρίου 2020

«Ξεφυλλίζοντας το λεύκωμα της Κάλλης», συντροφιά με την Γιώτα Κοτσαύτη



Όταν το όνειρο των παιδικών χρόνων γίνεται πραγματικότητα...
η επιτυχία δεν αργεί να έρθει.  Ένας άνθρωπος μετρημένος, προσγειωμένος με πολλά όνειρα και φιλοδοξίες, αγαπά να προσφέρει στον συνάνθρωπό της και κάνει ότι μπορεί για να το πετύχει. Μπορεί οι συνθήκες και τα ερεθίσματα σε μια επαρχία να μην είναι τόσα όσα σε μια μεγαλούπολη, αλλά όταν αγαπάς αυτό που θέλεις… κάνεις τα πάντα για να το πετύχεις… Κι κάπως έτι ξεκίνησε το ταξίδι της η Γιώτα στη Λεβαία Φλώρινης.


Ένα ταξίδι που ξεκινά από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που κάναμε όνειρα, πλάθαμε ιστορίες για το αύριο και γράφαμε τα πάντα στο «Λεύκωμά μας».

Εσείς, είχατε λεύκωμα;
Ναι, είχα! Στο γυμνάσιο και στο λύκειο. Μάλιστα αυτό του γυμνασίου το έχω ακόμα, μαζί με μερικούς… τόμους ημερολογίων (γράφω ανελλιπώς ημερολόγιο από 12 χρονών!).

Που το κρύβατε συνήθως;
Οπουδήποτε, αρκεί να ήμουν σίγουρη ότι δεν θα το ανακαλύψουν.

Πως ήταν το παιδικό σας δωμάτιο;
Μοιραζόμουν το ίδιο δωμάτιο με την αδερφή μου. Ήταν πάντα παραφορτωμένο με ό,τι μας άρεσε. Οι προτιμήσεις μας άλλαζαν κατά διαστήματα.

Ποια περιοδικά διαβάζατε;
Κατερίνα και Σούπερ Κατερίνα. Δεν υπήρχαν και πολλές επιλογές εκείνες τις εποχές, ειδικά στον τόπο μου… Α! Μου άρεσε και ο Ποπάυ (όχι ακριβώς περιοδικό, κόμικ)!

Ποιο ήταν το επάγγελμα που θέλατε να κάνετε;
Στο δημοτικό έλεγα ότι θέλω να γίνω αρχαιολόγος. Στο γυμνάσιο και στο λύκειο φιλόλογος. Δεν τολμούσα να πω πουθενά τον κρυφό μου πόθο: ότι το όνειρό μου ήταν να γίνω συγγραφέας!


Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που γράψατε;
Το πρώτο μου βιβλίο ξεκίνησα να το γράφω στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Ήταν ένα μυθιστόρημα με δώδεκα κεφάλαια (θυμάμαι να ετοιμάζω πρώτα το σχεδιάγραμμα και, πριν ξεκινήσω να γράφω κάθε κεφάλαιο, να δίνω τους τίτλους!). Δεν το έδειξα πουθενά και αναρωτιέμαι ακόμα τι να απέγινε…

Θυμάστε την πρώτη παρουσίαση βιβλίου σας;
Δεν έχω κάνει κάποια παρουσίαση (-το αποφεύγω… διακριτικά! Χαχα!). Δεν είμαι πολύ υπέρ των παρουσιάσεων. Και θα αιτιολογήσω το γιατί μ’ ένα κείμενο της Μπιάνκα Πιτσόρνο που με εκφράζει απόλυτα.
«Η συγγραφή, ως τέχνη ή επάγγελμα, απαιτεί προσπάθεια, σιωπή, συγκέντρωση, μοναξιά. Δουλειά του συγγραφέα είναι να γράφει όσο καλύτερα μπορεί. Δεν είναι δουλειά του να κάνει προώθηση συμπεριφερόμενος ως εμψυχωτής, ως κλόουν, ως εκμαυλιστής και ως διασκεδαστής μαθητών. Το μέρος που του αναλογεί στην "προώθηση της φιλαναγνωσίας" ο συγγραφέας το κάνει σιωπηλά στο γραφείο του, παράγοντας καλογραμμένα κείμενα.»
(Περιοδικό Διαδρομές, τεύχος 11-12,  2003, μετάφραση: Βασιλική Νίκα.)
Παρόλ’ αυτά, κατανοώ, σε ορισμένες περιστάσεις, την ανάγκη των παρουσιάσεων. Είναι ένας ακόμα τρόπος να μοιραστεί ο συγγραφέας την αγάπη του γι’ αυτό που κάνει.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο;
Είναι πάρα πολλά. Αγαπώ πολύ τις «Μεγάλες Προσδοκίες» και το «Μια Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του Κάρολου Ντίκενς. Την «Τζέην Έυρ» της Σαρλότ Μπροντέ. Τα «Ανεμοδαρμένα Υψη» της Έμιλυ Μπροντέ. Το «Ο γέρος και η θάλασσα» του Χέμινγουεϊ. Λατρεύω τα βιβλία του Μενέλαου Λουντέμη. Τα βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη, της Άλκης Ζέη και της Ζωρζ Σαρρή. Τη «Μάνα» του Γκόρκι. Από τα πιο σύγχρονα ξεχωρίζω το «Η γιαγιά μου σας χαιρετάει και ζητάει συγγνώμη». Αγαπώ τα βιβλία της Τζένιφερ Ντόνελι -τη σειρά με τα Τριανταφυλλάκια, αλλά και το Βόρειο Σέλας. Απολαμβάνω τα βιβλία του Ντέιβιντ Ουάλιαμς και γενικά τα παιδικά-εφηβικά μυθιστορήματα. Είμαι φανατική Χαριποτερόφιλη! Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου έχει η «Μόμο» του Μίχαελ Έντε. «Η καλύβα του μπαρμπα-Θωμά». Το «Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν». Μου αρέσει πολύ η ποίηση του Τόλη Νικηφόρου. Πάντα αναζητώ ποιητικές συλλογές για παιδιά, αν και στη χώρα μας είναι ένα παραγκωνισμένο είδος λόγου. Ξεχωρίζω την εξαιρετική συλλογή «Καλημέρα, ήλιε» της Πόπης Μπαλαμώτη-Σπιτά. Αγοράζω και διαβάζω συλλογές χαϊκού, αλλά και βιβλία με μικροδιηγήματα. Το «Ανταμομπίλ» του Γιάννη Αντάμη είναι από τα αγαπημένα μου. Αναζητώ ό,τι βιβλίο δημιουργικής γραφής κυκλοφορεί, αλλά και βιβλία αυτοβελτίωσης. Διαβάζω τα πάντα. Ακόμα κι όταν έχω μπροστά μου μία στοίβα με αδιάβαστα βιβλία, σκέφτομαι ποια θα είναι τα επόμενα που θα αγοράσω…


Ποια ήταν η αγαπημένη σας ταινία στα εφηβικά σας χρόνια;
Δεν είχα κάποια αγαπημένη ταινία.

Σινεμά ή θέατρο;
Δυστυχώς δεν έχω ιδιαίτερη επαφή ούτε με το σινεμά ούτε με το θέατρο. Ειδικά η έλλειψη επαφής με το θέατρο με στεναχωρεί…

Τηλεόραση παρακολουθούσατε; Ποιο ήταν το αγαπημένο σας σίριαλ;
Τώρα πια δεν παρακολουθώ καθόλου. Πολλές φορές ξεχνάω ότι στο σπίτι υπάρχει τηλεόραση… Στα μαθητικά-φοιτητικά μου χρόνια έβλεπα το «Δυο ξένοι» και το «Στο παρά πέντε».

Αναμνήσεις ή όνειρα; Σε ποιο από τα δύο υπήρχαν περισσότερες αναφορές;
Και στα δύο. Νομίζω όμως ότι περισσότερο έδαφος κερδίζουν τα όνειρα…


Ποια ευχή κάνατε, πριν πέσετε για ύπνο;
Να μη με καταπιεί το σκοτάδι. Μία ευχή που κάνω ακόμα και σήμερα, όχι μόνο για μένα, αλλά και για όλο τον κόσμο. Το αποφεύγουμε πολλές φορές το «φως» και επιτρέπουμε συνειδητά στο «σκοτάδι» να καθορίζει τις ζωές μας…

Περιγράψτε μας μια όμορφη ιστορία από τα παιδικά σας χρόνια… Την έχετε βάλει σε κάποιο βιβλίο σας;
Θυμάμαι με μεγάλη νοσταλγία τις «εκδρομές» που κάναμε με τη γιαγιά μου. Μαζευόμασταν πολλά παιδιά και, με οδηγό τη γιαγιά, εξερευνούσαμε τα μέρη έξω από το χωριό.
Θυμάμαι τα ατέλειωτα καλοκαίρια και τα παιχνίδια μας στη γειτονιά.
Θυμάμαι τις στρωματσάδες με τα ξαδέρφια μου και τα γέλια που κάναμε μέχρι τα ξημερώματα.
Αυτό όμως που δεν θα ξεχάσω ποτέ -το έχω πει πολλές φορές- είναι τη μέρα που σταμάτησε έξω από το σχολείο μου η κινητή βιβλιοθήκη. Εκείνη η μέρα άλλαξε όλη μου τη ζωή… Θυμάμαι να περιμένω με λαχτάρα να ξανάρθει κάθε μήνα και τον κύριο που ήταν υπεύθυνος να μου λέει, κάθε φορά, χαμογελώντας, «Την επόμενη φορά να φέρεις μαζί σου κι ένα καροτσάκι, για να κουβαλάς όλ’ αυτά τα βιβλία που δανείζεσαι» -γιατί με άφηνε να δανείζομαι όσα ήθελα! Δεν είχα τίποτα καλύτερο από το να απομονώνομαι και να βυθίζομαι με τις ώρες στον μαγικό κόσμο των βιβλίων… Αυτή είναι μία ιστορία που πρέπει σίγουρα να γραφτεί κάποια στιγμή. Μακάρι τα σημερινά παιδιά -ειδικά των μεγαλουπόλεων, εκεί όπου υπάρχουν δανειστικές βιβλιοθήκες και πολλά βιβλιοπωλεία- να καταλάβουν πόσο ευνοημένα είναι που μπορούν να έχουν πρόσβαση σε τόσα υπέροχα βιβλία… Δεν ήταν και -δυστυχώς- δεν είναι δεδομένο για όλα τα παιδιά…


Η Γιώτα Κοτσαύτη γεννήθηκε το 1981 και μεγάλωσε στη Λεβαία Φλώρινας.
Είναι συγγραφέας, απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών και μεταπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος «Δημιουργικής Γραφής» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Κείμενά της έχουν βραβευτεί από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά, από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών, από τις εκδόσεις Εντύποις, από την ΕΠΟΚ (Ελληνικός Πολιτιστικός Όμιλος Κυπρίων) και από το Πετρίδειο Ίδρυμα Κύπρου.
Η αγάπη της για την παιδική, εφηβική, νεανική λογοτεχνία την οδήγησε στη δημιουργία του δημοφιλούς ιστολογίου «Ένα κείμενο, μία εικόνα».
Τον Ιούλιο του 2018 ανέλαβε εθελοντικά τη δημιουργία βιβλιοθήκης-χώρου δημιουργικής απασχόλησης στην περιοχή της, εγχείρημα που αγκαλιάστηκε με θέρμη από πολλούς ανθρώπους από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Από το φθινόπωρο του 2019 συντονίζει το εργαστήριο συγγραφής και τις εκδόσεις Αλάτι.
Είναι παντρεμένη με τον συγγραφέα Θεοφάνη Θεοφάνους, έχουν δύο κόρες και τα τελευταία χρόνια κατοικούν μόνιμα στη Λεβαία.

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ
-Ένα λιοντάρι με πυρετό μαθαίνει να μην είναι κακό, εκδόσεις Σαΐτα (2013)
-Γραννέτα, η πρωταγωνίστρια μαριονέτα, εκδόσεις το βιβλίο (2014)
-Ιστορίες κάτω από το γκι (συλλογικό), εκδόσεις Πολύτροπον (2014)
-Το μαγικό βοτάνι, εκδόσεις Σαΐτα (2016)
-Μπουκέτα Ανθισμένα (συλλογή χαϊκού για παιδιά-έπαινος από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά), εκδόσεις Βεργίνα (2019)
-Κι αν τα κτίρια μιλούσαν… (συντονισμό-γενική επιμέλεια-εισαγωγή σε συλλογικό βιβλίο από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος δημιουργικής γραφής του ΕΑΠ), εκδόσεις Κέδρος (2019)
-Αυτή είναι η δική μου ιστορία/26 ιστορίες ζωοφιλικού περιεχομένου (συλλογικό), ιδιωτική έκδοση (2019)
-Μενέλαος Λουντέμης: ο συγγραφέας που μετρούσε τ’ άστρα (υπό έκδοση, α’ βραβείο παιδικής λογοτεχνίας στον διαγωνισμό Ασημένια Σελίδα των εκδόσεων Εντύποις)
-Κρυμμένο Μυστικό/Η αγάπη γκρεμίζει τους τοίχους (έπαινος από το Πετρίδειο Ίδρυμα Κυπρου, υπό έκδοση-εκδόσεις Αλάτι)

(Για τον aylogyros news & την Καλλιόπη Γραμμένου)