Το άροτρο, ο τροχός κ.λπ (για να μη ξεκινήσουμε
από τη φωτιά) είναι όλες εφευρέσεις/πατέντες, που όχι μόνο άλλαξαν στη θεωρία
και την πράξη την ανθρωπότητα, αλλά έθεσαν τα θεμέλια για μία (πολλές φορές
χωρίς έλεγχο) ριζική αναμόρφωση του κόσμου...
Όταν σκέφτεται κανείς τους εφευρέτες έχει κατά
νου, απομονωμένες διάνοιες, που συνήθως έχουν μέρες να πλυθούν και να φάνε,
απόλυτα απορροφημένες στο σκοπό τους: να ανακαλύψουν...κάτι. Η ουσία βέβαια
είναι, ότι αυτές οι διάνοιες άλλαξαν τον κόσμο, ακολουθώντας όμως τα βήματα των
προκατόχων τους.
Καμία εφεύρεση (ή σχεδόν καμία, ας μην είμαστε
απόλυτοι) δε δημιουργήθηκε από το μηδέν. Οι περισσότερες χρησιμοποίησαν σα βάση
προηγούμενες πατέντες. Το άροτρο οδήγησε στον τροχό για παράδειγμα. Αλλά ο
τροχός, σε τι οδήγησε;
Επί του πιεστηρίου...
Ο άνθρωπος, που έχει κατοχυρωθεί ως «πατέρας» της
τυπογραφίας είναι ο Johann Gutenberg στα 1430 περίπου. Ωστόσο, η αλήθεια είναι
ότι εξέλιξε τις προϋπάρχουσες τότε τεχνολογίες, κάνοντάς τις πιο πρακτικές άρα
και δημοφιλείς. Ο κόσμος είχε ήδη χαρτί και μελάνι για εκτύπωση, αλλά ο Johann
Gutenberg, ήταν αυτός που τα συνέδεσε με ένα πιεστήριο με βίδες, που
χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή ελαιολάδου και κρασιού.
Ανέπτυξε επίσης μεταλλικό «μπλοκ» εκτύπωσης, που
ήταν πολύ πιο ανθεκτικό και πιο εύκολο στη χρήση, σε σχέση με τα χειροποίητα
σκαλιστά ξύλινα γράμματα, που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν.
Η πρόοδος στον τομέα του μελανιού και στην
παραγωγή χαρτιού, ήρθε για να φέρει επανάσταση στη μαζική εκτύπωση. Έκτοτε, ο
κόσμος μπόρεσε να εξελιχθεί μέσα από τη γνώση, που προσέφεραν τα βιβλία, τα
οποία άρχισαν να τυπώνονται μαζικά.
Επιτέλους...ψύξη
Η «ανακάλυψη» της… ψύξης, με την έννοια του
ψυγείου, έμελλε να αλλάξει τον τρόπο που οι άνθρωποι καταναλώνουν και
αποθηκεύουν τα τρόφιμά τους. Είναι δύσκολο να εντοπίσουμε έναν και μόνο
εφευρέτη του ψυγείου, γιατί η ιδέα ήταν ευρέως γνωστή και σταδιακά βελτιωνόταν
για περίπου 200 χρόνια.
Ανάμεσα στους πρωτοπόρους ωστόσο, δεσπόζει το
όνομα του Oliver Evans, που σύμφωνα με πηγές γύρω στα 1805, σχεδίασε μία μονάδα
συμπίεσης ατμών. Άλλοι πάλι, αποδίδουν το σχεδιασμό αυτό στον Carl von Linde,
το 1876, θεωρώντας τον, τον πραγματικό πρόδρομο του σύγχρονου ψυγείου. Τα
επόμενα χρόνια δεκάδες εφευρέτες, ακόμη και ο Αϊνστάιν, έβαλαν το δικό τους
λιθαράκι στα σχέδια των...ψυγείων.
Η ικανότητα πλέον συντήρησης και μεταφοράς
(τροφίμων) άλλαζε ριζικά τη βιομηχανία παραγωγής τροφίμων και τις διατροφικές
συνήθειες των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Hello, ακούει κανείς;
Από τον ηλεκτρικό τηλέγραφο του 1836 με τα σήματα
Μορς να μεταφέρονται χιλιόμετρα μακριά, μέχρι το τηλέφωνο του Alexander Graham
Bell και τα κινητά τηλέφωνα του σήμερα, οι τηλεπικοινωνίες έχουν παρουσιάσει
εξωφρενική και συνεχιζόμενη εξέλιξη. Η μετάδοση σημάτων με ασύρματο τρόπο,
χρησιμοποιώντας ηλεκτρομαγνητικά κύματα ήταν μια έννοια, πάνω στην οποία
εργάστηκαν πολλοί εφευρέτες, μεταξύ των οποίων και οι Guglielmo Marconi και
Nikola Tesla στις αρχές του 20ου αιώνα. Τελικά, ο ήχος μεταδόθηκε ασύρματα και
η σειρά της εικόνας δεν άργησε να έρθει.
Το ραδιόφωνο και η τηλεόραση ήταν πλέον ορόσημα
στον τομέα των επικοινωνιών, επιτρέποντας τη μετάδοση μηνυμάτων από έναν μόνο
πομπό σε εκατομμύρια (ίσως λίγο υπερβολικά) δέκτες ταυτόχρονα. Η μαζική
επικοινωνία έκτοτε έκανε την πληροφορία, δύναμη στα χέρια των ισχυρών.
Όχι άλλο κάρβουνο
Πριν από την ατμομηχανή τα πάντα ήταν χειρονακτική
υπόθεση. Έπειτα, η Βιομηχανική Επανάσταση, με την ανακάλυψη της ατμομηχανής
έμελλε να κάνει τον κόσμο να... τρέξει.
Η έννοια της χρήσης ατμού σε μηχανές ίσχυε για
χιλιάδες χρόνια, αλλά η πρώτη ουσιαστική και πρακτική εφαρμογή της, ως
αξιοποιήσιμη πηγή ενέργειας, ανήκει στον Thomas Newcomen το 1712 και τη μηχανή
άντλησης νερού από τα ορυχεία.
Το 1769, ο James Watt τροποποίησε τη μηχανή του
Newcomen με την προσθήκη ενός ξεχωριστού συμπυκνωτή, αυξάνοντας κατά πολύ τη
δύναμη της μηχανής του ατμού και κάνοντας τις εργασίες πολύ πιο εύκολες.
Ανέπτυξε επίσης έναν τρόπο για τη μηχανή να παράγει περιστροφική κίνηση, η
οποία μπορεί να είναι εξίσου σημαντική με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας.
Έτσι, ο «πολυμήχανος» Watt θεωρείται ο εφευρέτης της ατμομηχανής και ίσως όχι
άδικα.
Όποιος πιάνει το τιμόνι
Αν ο κινητήρας ατμού...κίνησε τη βιομηχανία, η
αυτοκινητοβιομηχανία κίνησε με τη σειρά της την ανθρωπότητα. Οι ιδέες για τα
οχήματα ιδιωτικής χρήσης υπήρχαν αρκετά χρόνια, αλλά ο Karl Benz της Motorwagen
το 1885, τόλμησε (ή πρόλαβε τους άλλους εφευρέτες) και τροφοδότησε από έναν
κινητήρα εσωτερικής καύσης, του δικού του σχεδίου, δημιουργώντας έτσι το πρώτο
αυτοκίνητο.
Έπειτα, ο Henry Ford βελτίωσε την παραγωγική
διαδικασία και με αποτελεσματικό μάρκετινγκ κατάφερε να πείσει κάθε αμερικανό
(για αρχή) ότι ο κόσμος στο εξής θα ήταν πιο γρήγορος και …ευρύχωρος. Η Ευρώπη
φυσικά ακολούθησε και η επίδραση του αυτοκινήτου για το εμπόριο, την κοινωνία
και τον πολιτισμό δύσκολα παραβλέπεται.
Ο τελευταίος να κλείσει τα φώτα
Ο κοινός παρονομαστής σε όλες τις εφευρέσεις
είναι, ότι «πάτησαν» σε βήματα παλαιότερων παραπλήσιων εφευρέσεων. Η πατρότητα
δε, της κάθε μίας αποδίδεται σε όποιον κατάφερε να κάνει την εφεύρεση εμπορικά
βιώσιμη. Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση του Thomas Edison, που για την
ανθρωπότητα θεωρείται ο «εφευρέτης του ηλεκτρικού λαμπτήρα», αν και δεκάδες
άλλοι είχαν εργαστεί πάνω στην ίδια ιδέα, πριν το 1870.
Παρόμοιες εργασίες στη Μεγάλη Βρετανία έκανε εκείνη
την εποχή και ο Joseph Swan και τελικά συγχώνευσαν τις ιδέες τους σε μία και
μόνη εταιρεία, την Ediswan.
Η επανάσταση του ηλεκτρικού λαμπτήρα έβαλε τα
θεμέλια, όπου χτίστηκε η υποδομή για να υπάρχει ηλεκτρική ενέργεια σε κάθε
σπίτι και επιχείρηση, (σχεδόν) σε όλον τον κόσμο.
Σύγχρονα... αριθμητήρια
Το μηχάνημα που μπορεί να λαμβάνει πληροφορίες, να
τις ελέγχει, να τις αλλάζει (ισως και να τις χειραγωγεί) και στο τέλος να τις
εξάγει δεν έχει μόνο έναν… πατέρα. Οι εφευρέτες του σύγχρονου υπολογιστή, αν
και η αρχική ιδέα ανήκει στον βρετανό μαθηματικό Alan Turing, προφανώς δε θα
ταυτοποιηθούν ποτέ και αυτό επειδή, οι μηχανικές συσκευές υπολογιστών είχαν
αρχίσει ήδη από το 1800.
Οι υπολογιστές εξελίχθηκαν και πλέον, οι
μαθημετικές πράξεις (ακόμα και με απίστευτη ταχύτητα) είναι το ελάχιστο που
μπορούν να κάνουν. Αλληλουχία του ανθρώπινου γονιδιώματος, τοποθέτηση
διαστημόπλοιου σε τροχιά, έλεγχος ιατρικών, πυρηνικών κ.λπ δοκιμών αλλά και...
βιντεοπαιχνίδια είναι μερικές μόνο αξιοσημείωτες λειτουργίες τους. Απλά
αναλογιστείτε, πώς θα ήταν η καθημερινότητά σας χωρίς υπολογιστές;
Δείξε μου το ρούτερ σου να πω ποιός είσαι
Η ηλεκτρονική μετάφραση των καθημερινών αναγκών
του ανθρώπου, ονομάζεται πολύ απλά «internet». Μπορεί το διαδίκτυο να μην
άλλαξε τον κόσμο τόσο δραστικά όσο το άροτρο, αλλά σίγουρα είναι ισάξιο της
επανάστασης που προκάλεσε το…αυτοκίνητο και η ατμομηχανή.
DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency),
ο βραχίονας της έρευνας και της ανάπτυξης του στρατού των ΗΠΑ, δημιούργησε
ARPANET στα τέλη του 1960. Αυτό το δίκτυο που συνέδεε υπολογιστή με υπολογιστή
για στρατιωτική και ακαδημαϊκή έρευνα, σύντομα θα γινόταν η βάση για την
ψηφιακή, διαδραστική επικοινωνία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η εξέλιξη ραγδαία. Από τα τέλη του 1970 οι
επιστήμονες των υπολογιστών είχαν δημιουργήσει ένα ενιαίο πρωτόκολλο TCP / IP,
που επέτρεπε στους υπολογιστές σε οποιοδήποτε δίκτυο να επικοινωνούν με
υπολογιστές σε άλλα δίκτυα.
Έτσι στην ουσία, γεννήθηκε το internet, η
τελευταία (εν ζωή!) εφεύρεση, τουλάχιστον μέχρι την ώρα που γράφεται αυτό το
κείμενο... (clickatlife)
