Τι σχέση έχει η πλατεία Oμονοίας με την «Kαλλιόπη» που καθαρίζαμε στον στρατό;

Ιούνιος 1930. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινιάζει τον σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου στην πλατεία Ομονοίας. Το έργο είχε αρχίσει λίγα χρόνια νωρίτερα και με την ολοκλήρωσή του έδωσε χαρά σε πολλούς Αθηναίους, που θα είχαν πλέον εύκολη και γρήγορη πρόσβαση...

στην καρδιά της πόλης. Μέχρι τότε η πλατεία ήταν γεμάτη λουλούδια, φοίνικες και ξύλινα παγκάκια. Η νέα εικόνα της πλατείας  ήταν κυκλική, πλησίαζε στα ευρωπαϊκά πρότυπα και είχε μαρμάρινα κιγκλιδώματα στις εισόδους προς τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Όμως, η χρήση του υπόγειου σιδηρόδρομου στην Ομόνοια δημιούργησε την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού στον σταθμό...

 
Γιατί η πλατεία Ομονοίας ονομάστηκε «τούρτα»

Για να καλυφθούν οι «τρύπες» των εξαερισμών, το 1934, τοποθετήθηκαν περιμετρικά της πλατείας, οχτώ κατασκευές που ονομάστηκαν  «οι μούσες της Ομόνοιας». Κι αυτό γιατί στη βάση κάθε κατασκευής υπήρχε ένα καθιστό άγαλμα, που απεικόνιζε μια από τις εννέα μούσες της αρχαιότητας. Πάνω από τα αγάλματα υψώνονταν ψηλοί τσιμεντένιοι κίονες, στην κορυφή των οποίων υπήρχαν καπνοδόχοι. Οι κατασκευές αυτές έλυσαν το πρόβλημα εξαερισμού του σταθμού, αλλά έκαναν την πλατεία να μοιάζει με τεράστια τούρτα και τους κίονες με υπερμεγέθη κεράκια.

Καλλιόπη, η μούσα των ουρητηρίων

Αν και οι μούσες κατά τη μυθολογία ήταν εννέα, οι κατασκευές που τοποθετήθηκαν στην πλατεία ήταν οχτώ, για λόγους αισθητικής και συμμετρίας. Η μούσα που περίσσευε ήταν η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης.  Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Καλλιόπη ήταν η ευγενέστερη και η μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες μούσες. Ο αρχιτέκτονας του έργου δε σεβάστηκε καθόλου τη φήμη της Καλλιόπης και όχι μόνο δεν έβαλε το άγαλμά της στην πλατεία μαζί με τα υπόλοιπα, αλλά το τοποθέτησε στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια. Με την πράξη του αυτή ταύτισε το όνομα της ευγενικής μούσας με την τουαλέτα. Γι αυτό αργότερα οι φαντάροι όταν είχαν αγγαρεία στις τουαλέτες, έλεγαν ότι είχαν ραντεβού με την «Καλλιόπη»!

Όταν τα κεράκια έλιωσαν

Οι Μούσες της Ομόνοιας δεν ενθουσίασαν τους Αθηναίους, που θεώρησαν ότι οι κατασκευές χάλασαν την αισθητική της πλατείας και έπρεπε να απομακρυνθούν. Σύμφωνος με τους πολίτες ήταν και ο τότε δήμαρχος Κ. Κοτζιάς. Η αφορμή που όλοι περίμεναν, δόθηκε τον Αύγουστο του 1936, όταν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στη δικτατορία του Μεταξά, μια μούσα έπεσε, τραυματίζοντας περαστικούς. Λίγο αργότερα οι κατασκευές απομακρύνθηκαν και η παρέα των μουσών της Ομόνοιας διαλύθηκε. Σήμερα οι μούσες είναι σκορπισμένες. Τέσσερις από αυτές βρίσκονται στην Καρδίτσα, δύο στις Καρυές Λακωνίας και άλλες δύο στην Αμοργό. Η τύχη της Καλλιόπης αγνοείται, αλλά όσοι πάτε φαντάροι είναι βέβαιο πως θα τη συναντήσετε κάπου στο στρατόπεδο… (mixanitouxronou)