Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2011

Ο «αόρατος» επισκέπτης

Κάθε χρόνο, έτσι και φέτος όλα τα παιδιά του κόσμου, κι όσοι αισθάνονται παιδιά, περιμένουν με λαχτάρα και ανυπομονησία το δικό τους Άγιο Βασίλη.
Αυτός, που μπορεί να αλλάζει όνομα, μεταφορικό μέσο, χρόνο παράδοσης των δώρων, μερικές φορές και φύλο, μπορεί να κάνει το γύρο του κόσμου μέσα σε μία νύχτα, που παρ’ όλα αυτά η ύπαρξη του οφείλεται σ’ ένα πραγματικό πρόσωπο.
Έναν γενναιόδωρο χριστιανό επίσκοπο από τη Μίρα (Τουρκία), που έζησε τον 4ο αιώνα μ.Χ. επί Διοκλητιανού, τον Άγιο Νικόλαο.


Υπάρχουν πολλοί μύθοι και ιστορίες που ταυτίζουν τον Άγιο Νικόλαο με τον Άγιο Βασίλη των παιδιών. Μια από αυτές λέει:
Ο Άγιος φορούσε κόκκινα ράσα και μίτρα στο κεφάλι και γύριζε χωριά και πόλεις μοιράζοντας δώρα στα παιδιά, γι’ αυτό και σε πολλές περιοχές η ανταλλαγή δώρων γίνεται ανήμερα στη γιορτή του, 6 Δεκεμβρίου.
Επίσης βοηθούσε τον κόσμο χωρίς να τον ξέρουν. Κάποια μέρα σκαρφάλωσε σε μια σκεπή και έριξε ένα γεμάτο πορτοφόλι από μια καμινάδα, αυτό μπήκε σε μια κάλτσα ενός κοριτσιού που είχε απλώσει στο τζάκι για να στεγνώσει.
Ο δικός μας Αϊ Βασίλης, δεν είναι άλλος από έναν αυστηρό ασκητή, ψηλό, αδύνατο με μαύρη γενειάδα και φιλάσθενο. Γεννήθηκε στην Καισαρεία το 330 μ.Χ. και σπούδασε στην Αθήνα. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του γίνεται επίσκοπος και μοιράζει όλη την περιουσία του στους φτωχούς. Φτιάχνει φιλανθρωπικά ιδρύματα, γηροκομεία, ορφανοτροφεία, νοσοκομεία και καθιερώνει τη διανομή τροφίμων, ρούχων και χρημάτων στους άπορους.
Η οικεία μορφή του ευτραφή, ασπρογένη γερούλη, με τα γυαλιά που είναι ντυμένος στα κόκκινα και τρυπώνει μέσα στα σπίτια από τις καμινάδες ή απ’ όπου μπορεί, για να αφήσει δώρα και ζει στο Βόρειο Πόλο, γίνεται γνωστή στην Ευρώπη τη μεσαιωνική εποχή.


Έτσι ο Αϊ- Βασίλης στην Ελλάδα, ο Santa Claus στην Αμερική, και Καναδά, ο Father Christmas στην Αγγλία, ο Sinter KlaasDer Weihnachtsmann στο Βέλγιο, ο Pere Noel στη Γαλλία, ο el Nino Jesus (μικρός Χριστούλης) στις Ισπανόφωνες χώρες, ο Viejo Pascuerro στη Χιλή, ο Papa Noel στη Βραζιλία και στο Περού, ο Black Peter στο Μαρόκο, ο Santa no Οjisan (θείος Βασίλης) ή Hoteiosho ή Santa Kuroshu στην Ιαπωνία, ο Pa Noesk ή Julenissen ή Julebukk στη Νορβηγία, ο Julemanden στην Δανία, ο Dun che La o Ren (ο γέρος των Χριστουγέννων) στην Κίνα και ο Svaty Mikalas στην Τσεχία, είναι μερικοί από τους «αόρατους» επισκέπτες που καρτερούν τα παιδιά να τους φέρουν τα δώρα τα Χριστούγεννα ή την Πρωτοχρονιά.
Ο ευπρόσδεκτος μουσαφίρης των εορτών σε κάποιους μοίρασε τα δώρα του και σ’ άλλους θα πάει στις 6 Ιανουαρίου, στην γιορτή των «Επιφανειών», τα Θεοφάνια ή στη γιορτή των Τριών Μάγων, όπως λέγεται.


Έτσι λοιπόν, τα Γερμανόπουλα πήραν τα δώρα τους από τον Christkindl ή Der Weihnachtsmann με τη συνοδεία του βοηθού του, που κουβαλάει το σάκο του, μουγκρίζει σαν δράκος και ακούει σε διαφορετικό όνομα σε κάθε περιοχή της Γερμανίας.
Στην Ολλανδία ο Kerstman έρχεται από την Ισπανία. Ναι καλά διαβάσατε και μάλιστα φοράει στολή επισκόπου και κρατάει τα δώρα.
Στη Φινλανδία ο Joulupukki κάποτε ήταν ένα κακό πνεύμα και τρομοκρατούσε τα παιδιά, ενώ σήμερα έχει μεταμορφωθεί στον καλό Άγιο με τα δώρα.
Τα παιδιά στη Σουηδία περιμένουν τον Jultomten (Νάνο των Χριστουγέννων), που το έλκηθρό του το σπρώχνουν οι Julbocker (οι τράγοι του Θορ), για να τους φέρουν τα «julklappar» (χριστουγεννιάτικα δώρα).
Στη εξωτική Χαβάη, ο Kanakaloka, φτάνει με πλοίο, ενώ στην Αυστραλία κάνει water ski στα ποτάμια της, φορώντας κόκκινο αδιάβροχο παντελόνι και παράλληλα στην Αφρική ο Αϊ-Βασίλης έρχεται από τη ζούγκλα.


Τα παιδιά της Ανατολικής Ευρώπης περιμένουν τα δώρα από τον ουρανό, στην Πολωνία από τα αστέρια και οι μικροί Ούγγροι από τους αγγέλους.
Στο Βέλγιο ο Sinter Klaas (Άγιος Νικόλαος) έρχεται πάνω σε λευκό άλογο και αφήνει τα δώρα των παιδιών μέσα στα ξύλινα παπουτσάκια τους.
Στη Συρία τα περιμένουν από τη νεότερη καμήλα των Τριών Μάγων που θα τους φέρει τα δώρα στις 6 Ιανουαρίου, την ημέρα των Τριών Μάγων.
Στο Πόρτο Ρίκο ο Αϊ Βασίλης πήγε τα Χριστούγεννα. Ενώ την ημέρα των Επιφανειών, θα πάνε οι Τρεις Μάγοι (Melchor, Caspar, Baltasar) να τους ξαναδώσουν δώρα. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ισπανία.
Στην κοντινή μας Ιταλία ο Babbo Natale έβαλε τα δώρα των παιδιών στα παπουτσάκια τους, ενώ η «Φωτισμένη» La Befana, (που απεικονίζεται ως νεράιδα, ως γριά ή ως μάγισσα), που σύμφωνα με την παράδοση αρνήθηκε να ακολουθήσει τους μάγους στη Βηθλεέμ όταν πέρασαν από το σπίτι της, θα πάει από πόρτα σε πόρτα ελπίζοντας ότι θα συναντήσει τον νεογέννητο Ιησού την ημέρα των Θεοφανίων και θα αφήσει τα δώρα μέσα στα πήλινα αγγεία.
Η ιστορία είναι περίπου η ίδια και στη Ρωσία. Μια ηλικιωμένη γυναίκα, η Μπαμπούσκα, που η παράδοση τη θέλει να δίνει λάθος οδηγίες στους Μάγους ώστε την παραμονή της γιορτής των Τριών Μάγων, αυτή να σκύβει πάνω από τα πρόσωπα των μικρών παιδιών και να τους αφήνει τα δώρα.


Χρόνια Πολλά

Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος-Παιδαγωγός